بسیاری از کارشناسان حتی در خارج از کشور هم نظر با تحلیل گران داخلی اعتقاد دارند که مشکل اصلی ما بحث مدیریتی است و همانطور که آیت الله جوادی آملی هم با ذکر یک مثال تاریخی اشاره کرده، بهتر است که برخی مدیران فقط «در دعای کمیل» حضور پیدا کنند و دنیای مردم و آخرت خود را بواسطه میل برای پذیرش مسئولیت در عین حال که توانی برای مدیریت ندارند، خراب نکنند.

 
مشکلاتی که طی ماه های اخیر دامن گیر مردم و کشور شده است، باعث برانگیختن انتقادات برخی بزرگان از شیوه مدیریت در کشور شده تا جایی که اخیرا آیت الله «عبدالله جوادی آملی» از مراجع عظام تقلید و از بزرگان حوزه علمیه قم نیز نسبت به لزوم تقویت کارآمدی در مدیریت بخش های مختلف تاکید کرده و انتقاداتی را به مشکلات موجود با واژه «بی عرضگی و بی مدیریتی» وارد ساخته است.
 
به گزارش روز نو ؛ آیت الله جوادی آملی در دیدار «بهرام سرمست» استاندار تازه منصوب شده قم  با تاکید بر تقویت مدیریت کارآمد در کشور، اظهار کرد: ما همواره به‌خصوص در شرایط کنونی به یک مدیریت کارآمد نیازمندیم، داشتن رهبر خوب اگر با همراهی و تدبیر کارگزاران همراه نباشد شکست قطعی است، ما به لطف الهی همه چیز در این مملکت داریم و همه منابع در اختیار ماست و از این حیث مشکلی نداریم، مشکل ما بی عرضگی و بی مدیریتی از یک سو و اختلاس، نجومی و احتکار از سوی دیگر است.
 
وی با اشاره به روایتی از نهج البلاغه بیان کرد: حضرت امیر علیه السلام، کمیل را مسئول منطقه ای کرد، سربازان اموی به این منطقه حمله بردند و آنجا را غارت کردند، حضرت نامه ای به کمیل نوشت که این نامه در نهج البلاغه آمده است، حضرت در آن نامه می فرماید برخی تنها به درد دعای کمیل می خورند و این توان را ندارند که مسئولیت های اجرایی داشته باشند.
 
این مرجع تقلید ادامه داد: آلمان بعد از جنگ جهانی دوم خاکستر شد، اما کار و تلاش خود را پشتوانه پول خود قرار دادند و ظرف چند سال کشور خود را احیاء کردند، اگر ما با داشتن سرمایه هایی همچون قرآن و عترت نتوانیم کشور خود را آباد کنیم حقیقتاً مسئولیم.
 
جوادی آملی خاطرنشان کرد: هرگز در حفظ بیت المال از خود رفع مسئولیت نکنیم، وقتی در این خصوص احساس مسئولیت کردیم خدا هم آبروی ما را حفظ خواهد کرد و بدانیم ممکن نیست کسی کار خیری انجام بدهد و خدا فراموش کند؛ لذا زیرمجموعه خود را با عقل، ادب و پاکدستی مدیریت کنیم تا زیر مجموعه ما هم به تبع ما اینگونه باشند.
 
چرا دچار «بی‌عرضه‌گی مدیریتی» شدیم؟!/ برخی مدیران فقط به‌درد شرکت در «دعای کمیل» می‌خورند
 
وی افزود: ما تنها باید به یک جا تکیه داشته باشیم و آن «دین» است، الان در میدان مین به برکت قرآن و عترت در امنیت هستیم، پس معلوم می شود حساب و کتابی در کار است اما اگر ضعف مدیریت، ضعف عقل، ضعف دین و ضعف ادب و اخلاق را از خود دور نکنیم، خدای نکرده خداوند نظر خود را از ما بر می‌گرداند.
 
این مرجع تقلید بیان کرد: بخش دولتی باید کوچک شود و کارها را به دست خود مردم واگذار کند و خود، امر نظارت را بر عهده داشته باشد. بحمدالله کارهای بسیار خوبی در این ممکلت شده است که بی سابقه است، اما همه ما دلمان می خواهد ایران اسلامی با داشتن این همه امکانات و جوانان باهوش، بیش از گذشته پیشرفت کند که امیدواریم آنچه خواسته قرآن و عترت است به دست شما انجام شود.
 
اینکه آیت الله جوادی آملی تاکید دارد که در کشور منابع کافی را در اختیار داریم اما مشکل ما بی عرضگی و بی مدیریتی از یک سو و اختلاس، نجومی و احتکار از سوی دیگر است، نشان می دهد که بخش زیادی از مشکلات نه بواسطه نبود منابع و امکانات بلکه به واسطه نداشتن مدیریت و برخی سوء استفاده هایی است که افراد از موقعیت، شغل و کالایی که در اختیارشان است صورت می دهند تا پول بیشتری به جیب بزنند؛ حل آنکه این افراد به هیچ عنوان منفعت عمومی را مورد نظر خود قرار نمی دهند.
 
این وضعیت وقتی بدتر می شود که کشور تحت فشارهای خارجی و شرایط نامطلوب قرار گرفته است. طبیعتا در چنین موقعیتی یکی از مهمترین مولفه ها در کشورها و حکومت های مختلف عنصر «مدیریت کارآمد، توان یا به تعبیر آیت الله جوادی آملی عرضه داشتن جهت انجام مسئولیت» است. متاسفانه بسیاری از سوء استفاده ها اتفاقا در شرایطی صورت گرفته است که کشور نیاز به همدلی، هماهنگی و مدیریت قوی داشته است. همین مساله باعث افزایش مشکلات نیز شده است.
 
مثلا در مجلس، دولت و قوه قضائیه باید همزمان با افزایش فشارهای خارجی بر کشور، وحدت رویه بیشتر، همدلی و هماهنگی به مراتب جدی تری نسبت به گذشته صورت می گرفت، اما در بسیاری از مواقع منهای آنچه به عنوان شورای تصمیم گیری و هماهنگی قوای سه گانه با اختیارات خاص از سوی رهبر انقلاب مشخص شد، شاهد اختلافات و همچنین نقطه نظرات متفاوت در ارتباط با موضوعات روز کشور که اتفاقا باید خیلی جدی، هماهنگ و سریع نسبت به آنها تصمیم گیری می شد، بودیم.
 
دولت به سهم خود یکی از ضعیف ترین عملکردها را در مقابل مشکلات ماه های اخیر داشت؛ تا جایی که بسیاری از کارشناسان تاکید کردند یکی از راه ها انجام تغییرات سریع در تیم اقتصادی است، اما قوه مجریه و رئیس جمهور چنان در این زمینه کند و بدون برنامه عمل کردند که دارایی های مردم بواسطه افزایش قیمت ها کاهش قابل ملاحظه ای را تجربه کرد؛ حتی خیلی بیشتر از آنچه در سال 91 اتفاق افتاد.
 
دولت در ماه های اخیر منهای پس از انجام تغییرات و هماهنگی که بعد از شدت گرفتن مشکلات ایجاد شد، به شدت ضعیف عمل کرد؛ تا جایی که حامیان سیاسی قوه مجریه نیز بواسطه ایجاد این شرایط تلاش زیادی برای جداکردن حساب خود از دولت و رئیس جمهور کردند. هرچند تا پیش از بروز این مشکلات اعضای قوه مجریه ادعاهای زیادی در ارتباط با داشتن برنامه و قدرت حل مشکلات در صورت بروز داشتند.
 
مجلس نیز به سهم خود در ارتباط با مشکلات کشور کم کاری هایی داشت. از عدم تعیین تکلیف و ورود به برخی بازارها نظیر بازار خودرو، ارز و ... گرفته تا عدم اقدام به موقع درباره برخی اعضای کابینه و وادار کردن دولت به تغییرات. اگرچه طرح های زیادی در مجلس برای سامان دهی بازارهای مختلف آماده شد، اما این مسائل صرفا در حد طرح باقی ماند و البته هیچوقت هم جنبه عملی به خود نگرفت.
 
در خصوص اقدام به موقع درباره وزیران کابینه و وادار کردن دولت به انجام تغییرات نیز قوه مقننه خیلی دیر عمل کرد و بعضا بدون اولویت. مثلا به سراغ استیضاح وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی وقت رفت، در حالی که اولویت کشور مسائل اقتصادی و لزوم انجام تغییرات در تیم اقتصادی دولت بود. عده ای از منتقدان که برخی نمایندگان مجلس نظیر «مسعود پزشکیان» نایب رئیس مجلس هم در بین آنها دیده می شود، لابی ها در مجلس را دارای اولویت بیشتر نسبت به رسیدگی فوری برای حل مشکلات مردم و کشور می دانند.
 
اکنون رویه خوبی در قوه قضائیه مبنی بر برخورد با عامل اخلال در نظام اقتصادی کشور طی ماه های اخیر آغاز شده است، اما در حقیقت این برخورد جدی باید با ورود دستگاه های نظارتی به بازارهای مختلف اقتصادی کشور و شناسایی و برخورد با عامل بهم ریختن بازار در ماه های ابتدایی سال هم صورت می گرفت. شاید این مساله می توانست از شدت بسیاری از موضوعاتی که اکنون مراجع هم از آن تحت عنوان «اختلاس های نجومی و احتکار» یاد می کنند، بکاهد.
 
همین هماهنگی اقتصادی و مدیریتی باید در نهادهای متمول اقتصادی زیر نظر رهبری با سایر ارکان نظام از جمله قوی سه گانه به منظور کاستن از مشکلات کشور و مردم باید صورت می گرفت تا بار فشارها و مشکلات به حداقل ممکن برسد و مردم بتوانند با شرایط بهتری زندگی خود و معیشت شان را ادامه دهند؛ کما اینکه ما در این زمینه بی تجربه نبودیم و سابقه 40 سال تحمل فشار تحریم را هم داریم.
 
طبیعتا کشوری بزرگ با همسایگان فراوان (14 همسایه دارای مرز آبی و خاکی) و سابقه 40 ساله در تحمل فشار تحریم های ظالمانه و یکجانبه آمریکا نباید تا این اندازه تحت تاثیر اعمال تحریم قرار بگیرد؛ تا جایی که در عرض 7 سال ارزش دارایی های مردم دوبار کاهش چندبرابری را تجربه کند. کشوری که 8 درصد منابع دنیا و تنها یک درصد جمعیت جهان را دارد، شایسته نیست، دچار چنین وضعیتی بشود.
 
بسیاری از کارشناسان حتی در خارج از کشور هم نظر با تحلیل گران داخلی اعتقاد دارند که مشکل اصلی ما بحث مدیریتی است و همانطور که آیت الله جوادی آملی هم با ذکر یک مثال تاریخی اشاره کرده، بهتر است که برخی مدیران فقط «در دعای کمیل» حضور پیدا کنند و دنیای مردم و آخرت خود را بواسطه میل برای پذیرش مسئولیت در عین حال که توانی برای مدیریت ندارند، خراب نکنند.