به ازای هر 4 نماینده مردم یک زن به مجلس وارد شود
استانی شدن انتخابات به ایفای نقش شهرداریها کمک میکند
در جلسه علنی چهارشنبه گذشته، نمایندگان با ۱۵۵ رأی موافق، ۶۴ رأی مخالف و دو رأی ممتنع از مجموع ۲۳۱ نماینده حاضر در خانه ملت، کلیات طرح اصلاح قانون انتخابات مجلس درباره استانی شدن انتخابات را تصویب کردند. این طرح همان اندازه که موافق دارد با مخالفتهايی هم همراه است، از جمله اینکه با توجه به کم شدن تعداد نمایندگان، امکان ورود برخی نمایندگان سفارشی به مجلس وجود خواهد داشت، همچنین ممکن است زنان در مجلس دیگر از آن 30درصدی که سهمیه داشتند، برخوردار نباشند. در این راستا گفتوگویی با سیدهفاطمه ذوالقدر نماینده تهران در مجلس و عضو فراکسیون زنان داشته که میخوانید.
طرح استانیشدن انتخابات در مجلس تا چه اندازه مورد استقبال قرار گرفت؟
به گزارش روز نو :تعداد بسیاری از نمایندگان پیگیر تصویب این طرح هستند و اين عقيده وجود دارد كه با استانی شدن انتخابات یک نگاه ملی به فعالیتها شكل بگيرد و ظرفيت تحقق اقدامات بزرگتري فراهم ميشود. از جمله مزیتهای این طرح آن است که حضور احزاب در جامعه پررنگتر خواهد شد، اما يقينا این طرح هم مانند هر طرح دیگری، مخالفانی هم دارد كه در مقايسه با موافقان در اقليت قرار دارند.
مخالفتها بیشتر بر سر چه موضوعاتی در این طرح بود؟
اجرای اين طرح يقينا افزایش میزان مشارکت مردم در انتخابات و همچنین ارتقای کمی و کیفی انتخابات را در برخواهد داشت و مخالفتها بهتر است به صورت شفاف و مستند بیان شود تا امكان رفع آن با چاره انديشي دقيق و كارشناسي ميسر شود. مخالفان تضييع حقوق ساكنين شهرهاي كوچك و روستاها را مطرح كردهاند كه دغدغهاي بجاست و از آنجايي كه هدف اين طرح ارتقای مشاركت و تحقق عدالت است نبايد اجازه داد حقوق مردم ساکن شهرهای کوچک و روستاها پایمال شود و بايد سازوکاری در این طرح پیشبینی شود که حقوق شهرهای کوچک و روستاها محافظت گردد.
این طرح تا چه اندازه مفید است؟
استانی شدن انتخابات باعث میشود تا نقش شهرداریها بیشتر شود و بسیاری از مسائل شهرستانها را شهرداری میتواند مديريت و رفع و رجوع كند. نمایندگان همچنین میتوانند فرصت بیشتری برای رسیدگی به مسائل كلان و اصلی از جمله قانونگذاری و نظارت را پیدا کنند و اين اتفاق هم میتواند مشکل و دغدغهای که برخی نسبت به تقسیم کار از سوی نمایندگان در هر استان دارند را برطرف كند، به طور مثال استانی که شش یا هفت نماینده دارد قطعا این نماینده در کمیسیونهای مختلفی قرار دارند و به طور مثال نمایندهای که در کمیسیون بهداشت استانی قرار دارد میتواند به مسائل بهداشتی آن استان رسيدگي كند یا نمایندهای که در کمیسیون انرژی است به مسائل نفت و گاز بپردازد و میتوان با برنامهریزی دقیق این نگرانیها را برطرف کرد. هم اينك بسیاری از کارها را باید شهرداریها انجام دهند اما شاهد آن هستید که کارها را به نمایندگان میسپارند تا نمایندگان ورود پیدا کنند این موضوع باعث تفكيك و شفافيت در شرح وظايف میشود تا کار شهرداریها مشخصتر شود و به راحتی در برخی از مسائل ورود پیدا کنند و به مسائل شهر و روستاها، اعضای شورای شهر، شهرداری، فرمانداری ورود کنند و نماینده بیشتر به کارهای تخصصیتر و مسائل مهم و کلان مملکت و همچنین قانونگذاری متمركز گردند. نمایندگان شهرستانها در حال حاضر مطرح میکنند که با توجه به تراكم و تنوع و انتظاراتي كه از نماينده هست، نميتوان وقت حداكثري را روي موضوعات كلان و قانونگذاري گذاشت. اين طرح تا حد قابل توجهي اين موضوع را مرتفع ميكند.
برای رسیدگی به ایرادات این طرح مجلس چه تصمیمی دارد؟
این طرح دارای ایراداتی است و قرار شد تا یک هفته به نمایندگان فرصت داده شود که این طرح به کمیسیون مربوطه رفته و ایرادات و ابهامات آن برطرف شود. اگر کسی پیشنهادی برای بهتر شدن و برطرف شدن کاستیها در نظر دارد میتواند به کمیسیون شوراها مراجعه و پیشنهادش را مطرح كند. به هر حال باید در انتظار نظر و پاسخ شورای نگهبان درباره این طرح به مجلس باشیم.
برخی میگویند با این طرح نمایندگان سفارشی وارد مجلس میشوند. برای جلوگیری از این موضوع چه اقدامی باید کرد تا نماینده با توجه به توانمندیهایش وارد مجلس شود؟
شورای سیاستگذاری احزاب باید به این مساله بپردازد که در این قسمت نقش بسیار موثری دارد و باید در نظر داشته باشد که افراد خاصی را که شایستگی، توانمندی و تخصصهای لازم برای ورود به مجلس دارند، در لیست قرار دهند. کما اینکه فراکسیون زنان هم پیشنهادی مطرح کرد که هر لیستی که قرار است بسته شود، در آن لیست حق زنان ضایع نشود. چرا که به احتمال زیاد استانیشدن انتخابات روی رایآوری زنان تاثیر خواهد داشت و باید احزاب این مساله را در نظر گرفته و سهمیهاي به زنان توانمند تخصيص دهند. یک پیشنهاد الحاقی به این طرح داریم که از یک استانی که قرار است 4 نماینده داشته باشد یکی از این نمایندگان از زنان باشد.
با توجه به شناختی که از مجلسیها دارید تا چه اندازه زنان در این میان از سهم برخوردار خواهند شد؟
احزاب میتوانند در این موضوع قدرتمند ورود پیدا کنند. هنگامی که انتخابات به صورت لیستی تهیه میشود باید سهمیه زنان را در نظر بگیرند، اگر قصد انجام این کار را نداشته باشند قطعا زنان نمیتوانند به راحتی وارد مجلس شوند. اگر احزاب حمايت لازم را از زنان نداشته باشند ورود زنان دشوار خواهد شد و تلاشهايی كه در اين سالها براي افزايش مشاركت سياسي زنان شكل گرفته ثمره لازم را نخواهد داشت. به طور مثال یک نماینده باید رایی حدود 10 یا 15درصد از شهرستان خود بیاورد و بقیه رأی را هم از استان بگیرد و شاید افرادی که توانايي نداشته و يا به خاطر برخي سوگيريها، رایآوری برایشان سخت باشد. این ایراد موجود و وارد است اما باید تاکید کنم که احزاب باید به صورت قوی در این موضوع ورود پیدا کنند تا عملکرد در کارآیی مجلس در درازمدت اثرگذار باشد.
تاکنون در این رابطه با احزاب در این باره صحبتی شده است؟
به طور کل چون پیشنهادی آمده و مطرح شده که احزاب بايد این سهمیه را براي جامعه زنان در نظر بگیرند به طوري که قانون انتخابات این اجازه را بدهد تا در هر لیستی این سهمیه برای زنان را داشته باشد. در حال حاضر در کشورهایی از جمله عراق و افغانستان هم این شرایط وجود دارد یعنی اگر از یک استان سه مرد در این لیست قرار دارد، نفر چهارم آن زنی باشد که در میان زنان بیشترین رأی را دارد. پیشنهاد دیگر آن است که احزاب هنگامی که قصد تنظيم لیستی را دارند باید سهمیه زنان را در نظر بگیرند و این دو طرح خوب است که تخصصهای مختلف را در نظر میگیرند. البته اگر یک لیستی را حزبی میبندد، قطعا سعی میشود که در لیست تنظيم شده تنوع تخصصها وجود داشته باشد به طور مثال یک حقوقدان یا پزشک یا اقتصاددان در لیست باشند یا زن باشد تا آن جامعه و قشر زنان اگر مشکلی داشتند به آن رجوع کنند. این موضوع را احزاب بايد در نظر بگیرند تا تحقق عدالت جنسيتي را نظارهگر باشيم.
آرمان