تحریم های خارجی باعث شد تا عرضه دلار کاهش پیدا کند و عطش خرید دلار در کشور را بالا رود. منابع ارزی به واردکردن کالا، سفرهای خارجی و معالجه بیماران و دانشجویان تعلق می گیرد و برای آنها کافی و حتی اضافه هم هست، اما تقاضای ارز برای ذخیره سازی ، غیر اقتصادی است. تقاضای ارز برای خروج سرمایه و دلالی نیز نامعقول است. این نوع تقاضاها را باید مدیریت کرد و چنین مدیریتی در کشور ما، کار دشواری نیست.

 
به گزارش روز نو : حجت الاسلام و المسلمین غلامرضا مصباحی مقدم در واکنش به برخی افراد که تلاش دارند، وضعیت امروز کشور را بدتر از دوره پهلوی معرفی کنند، اظهار داشت: امروز ما هفدهمین اقتصاد جهان هستیم و گزارشات صندوق بین المللی پول، بانک جهانی و سازمان سی آی ای، این مسأله را تصدیق می کنند. قبل از پیروزی انقلاب، زیرساخت های کشور مانند صنعت فولاد، مس، آلومینیوم و پتروشیمی و همین طور سایر زیرساخت ها مانند سدسازی، شبکه های بزرگ آبیاری، برق و فناوری اطلاعات، راه آهن و اتوبان ها، یا غالباً شکل نگرفته بود، یا اگر هم در مواردی وجود داشت، بسیار محدود و ابتدایی بود.
 
جایگاه نخست بهداشت، درمان و پزشکی ایران، از میان کشورهای منطقه
 
 عصر دیروز، حجت الاسلام و المسلمین غلامرضا مصباحی مقدم در دانشگاه امام صادق(ع) طی سخنانی با بیان اینکه، امروز در همه موارد، در شرایط بسیار خوبی قرار داریم، گفت: به عنوان مثال، در ابتدای انقلاب، تولید برق ایران 7000 مگابایت بود که امروز 8 برابر شده است. همچنین ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز طی این مدت، به شدت گسترش پیدا کرده است. قبل از پیروزی انقلاب، آموزش عالی ما محدود به 160 هزار دانشجو بود، همچنین آموزش و پرورش ما نیز در محدودیت قرار داشت و اختلاف جنسیتی حاکم بود. اما امروز در آموزش و پرورش، تبعیض جنسیتی نداریم و صد درصد کسانی که شرایط تحصیل دارند را تحت پوشش قرار دادیم.
 
وی در ادامه گفت: آموزش عالی ما امروزه، دارای 5میلیون دانشجو است و تقریباً تمامی رشته ها دارای مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا هستند. بهداشت و درمان نیز، قبل از انقلاب در شرایط ابتدایی قرار داشت و غالباً پزشکان غیر ایرانی در کشور ما، خدمات می دادند. اما امروز از نظر بهداشت، درمان و پزشکی، جایگاه اول منطقه منا « خاورمیانه و شمال آفریقا» را داریم. ما در میان 28 کشور منطقه، جایگاه نخست بهداشت، درمان و پزشکی را داریم و این باعث افتخار است.
 
نرخ 13 برابری رشد علمی ایران در مقایسه با میانگین جهانی و رشد 25 ساله امید به زندگی در کشور
 
عضو جامعه روحانیت مبارز افزود: قبل از انقلاب، از فناوری های پیشرفته، مانند هسته ای، نانو، هوافضا و سلول های بنیادین خبری نبود. قرار نبود که کشورهایی همچون ایران، دارای چنین فناوری هایی باشند، این فناوری ها را تنها کشورهای مقتدر جهان، در انحصار خود داشتند. اگر باور نمی کنید، ببینید که تمام کشورهایی که امروز وابسته به غرب هستند، این فناوری ها را در اختیار ندارند. اگر هم در مواردی دارا شدند، بر اثر رقابت بوده است. مانند پاکستان که دارای فناوری هسته ای، آن هم از نوع نظامی است.
 
وی بیان کرد: نرخ رشد علمی ایران، پس از پیروزی انقلاب و خصوصاً در سال های اخیر، بسیار بالا رفته است. امروز ما، نرخ 13 برابری میانگین جهانی را برای رشد علمی شاهد هستیم. امید به زندگی نیز از 54 سال، به 79 سال رسیده است.  یعنی طی سال های اخیر،  ما شاهد رشد 25 ساله امید به زندگی در کشور بودیم. امید به زندگی، مجموعه ای از فعل و انفعالات و خدمات است که متوسط یا میانگین عمر شهروندان یک کشور را افزایش می دهد.
 
ایران از لحاظ ظرفیت گاز، از روسیه هم جلوتر است.
 
 مصباحی مقدم افزود: قدرت نظامی ما نیز، از یک کشور وابسته نظامی که 46 هزار مستشار نظامی آمریکایی در آن وجود داشت، از یک کشور دچار ناامنی و ترور، به کشوری قدرتمند و تاثیرگذار و مثال زدنی در منطقه تغییر پیدا کرد. از نظر سیاسی نیز، از یک کشور کاملاً وابسته به یک کشور مستقل تغییر پیدا کرده ایم.
 
وی با بیان اینکه از نظر ضریب هوشی، ایران بالای متوسط جهان است، گفت: از این جهت نیروهای نخبه ایران، بطور میانگین بیش از نیروهای نخبه سایر کشورهاست. این نیروها جوان و بانشاط نیز هستند و از این جهت ظرفیت بسیار بالایی است. ظرفیت آب و خاک ایران، گستردگی زمین، تنوع هوا بسیار بالاست. منابع در ایران از نظر حجم، در کشورهای منطقه بی نظیر هستند. از جمله منابع بی نظیر ما، ظرفیت منابع نفت و گاز ماست. ایران از نظر منابع نفت و گاز، جایگاه اول جهانی را دارد.
 
وی گفت: آخرین تحقیقات نشان می دهد، ایران از لحاظ ظرفیت گاز، از روسیه هم جلوتر است. با وجود چنین ظرفیت هایی، ما می توانیم نهایت استفاده را از آنها ببریم. ما روزانه 8 میلیون بشکه نفت و گاز تولید می کنیم. تقریباً 70 درصد این مقدار را در داخل پالایش کرده و مصرف می کنیم و تنها 30 درصد آن، به صورت خام صادر می شود. گاز تولیدی کشور ما نیز روزانه، 750 میلیون متر مکعب است. از این مقدار، حدود 30 میلیون مترمکعب آن به ترکیه و 5 میلیون مترمکعب آن به عراق صادر می شود. مابقی  در ایران مورد استفاده قرار می گیرد.
 
سالانه 10 درصد رشد مصرف انرژی در کشور داریم.
 
وی افزود: مصرف خانگی و صنعتی ما بسیار بالاست. به نحوی که 60 درصد گاز مصرفی ما در بخش خانوار مورد استفاده قرار می گیرد. همین مسأله یکی از نقاط بسیار ناراحت کننده است. ما سالانه 10 درصد رشد مصرف انرژی در کشور داریم. همچنین در مصرف بنزین نیز، نسبت به سال گذشته، 10 درصد مصرف بیشتری پیدا کردیم. یکی از سیاست هایی که رهبر معظم انقلاب با مشورت مجمع تشخیص مصلحت نظام اعلام کردند؛ سیاست بهینه سازی مصرف انرژی بود. اگر این سیاست طی سال 85 تاکنون اجرا می شد، کاملاً تحقق پیدا کرده بود.
 
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: میزان برقی که ما در کشور مصرف می کنیم، بیش از ترکیه است. در حالی که آن کشور از ما صنعتی تر است. قیمت برق در ایران 1 سنت است، درحالی که در ترکیه، 13 سنت است. اگر الگوی مصرف ما، اصلاح و الگوی مصرف خانوارها تغییر کرده و  مقدار مصرف ما در گاز، بنزین و ... کاهش پیدا کند،  ما شاهد صرفه جویی معادل 100 میلیارد دلار در سال خواهیم بود. اگر ما از این میزان صرفه جویی، بتوانیم فرآورده های نفتی و گازی خود را به خارج عرضه کنیم، خواهید دید که تحول عظیمی در اقتصاد ما رخ خواهد داد.
 
طرح مشکلات نیازی به تفسیر ندارد/ امروز ما دچار رکود تورمی هستیم
 
وی ادامه داد: دولت محترم ما به دنبال 5 میلیارد دلار سرمایه گذاری توتال فرانسه بود، که آن هم با مشکل مواجه شد. این در حالیست که میان 100 میلیارد دلار و پنج میلیارد فاصله زیادی وجود دارد. 100میلیارد دلاری را که می توان از طریق صرفه جویی بدست آورد، می توان مجدداً در بخش انرژی سرمایه گذاری کرد. اگر مقدار صادرات نفت و گاز ما که حدود 30 درصد انرژی تولیدی ماست، تبدیل به فرآورده و صادر شود، این 100 میلیارد دلار تبدیل به 200 میلیارد دلار خواهد شد که بی تردید کشور ما، با این مقدار می تواند در عرض دو الی سه دهه، به یکی از کشورهای اقتصادی پیشرفته جهان و در لیست 10 اقتصاد بزرگ دنیا قرار گیرد.
 
مصباحی مقدم افزود: این یک ظرفیت بسیار عالی است که ما از آن بهره نمی گیریم. از آن طرف، مصرف بالای انرژی، موجب آلودگی مستمر شهرهای بزرگ ما شده است. این آلودگی هزینه های بسیار زیادی را نظیر تشدید بیماری ها، سکته های قلبی و ... به اقتصاد ما تحمیل می کند. این از مسائلی مهم است که باید در اولویت بندی شناسایی ظرفیت ها قرار گیرد. طرح مشکلات نیازی به تفسیر ندارد. امروز ما دچار رکود تورمی هستیم.
 
اگر کسی بگوید که از رکود خارج شدیم، حتماً مورد تمسخر مردم قرار می گیرد
 
وی افزود: اگر کسی بگوید که از رکود خارج شدیم، حتماً مورد تمسخر مردم قرار می گیرد. متاسفانه ما دچار رکود هستیم و این رکود نیز بسیار طولانی مدت شده است. امروز همچنین، دچار تورم دورقمی در کشور هستیم. بیکاری گسترده، به ویژه بیکاری جوانان تحصیل کرده، ما را زجر می دهد. عدم ثبات نرخ ارز و سکه و بطور کلی بی ثباتی، بازار و سرمایه گذار را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. نکته بعدی، کاهش اعتماد عمومی و امید به آینده است که نمی تواند قابل تحمل باشد. آخرین نکته، به دلیل کم اهمیت بودن نسبت به سایر موارد، تحریم های امریکا و حاکمیت جنگ روانی است.
 
وی تصریح کرد: بررسی هایی که سال 91 و 92 ، بعد از تحریم های شورای امنیت سازمان ملل در اتاق بازرگانی ایران صورت گرفته بود، نشان می داد که سهم تحریم ها در برهم ریختگی اوضاع اقتصادی ایران، 25 الی 30درصد است و سهم ضعف و سوءمدیریت اقتصاد کشور، 70 الی 75 درصد است. پس مشکل ما در بخش دوم است. زیرا 80 درصد اقتصاد ایران در داخل و تنها 20 درصد آن، مربوط به مناسبات خارجی ماست. این یعنی اگر کسی به اقتصاد داخلی ما بپردازد، می تواند اقتصاد ایران را شکوفا کرده و مشکلات آن را حل کند. لو اینکه تحریم کنندگان به تحریم های خود ادامه دهند.
 
یکی از اشکالات عمده، اتکا به درآمد نفتی از سوی دولت هاست
 
مصباحی مقدم گفت: گاهی اوقات ما به علل و عوامل دم دستی برای ریشه یابی مشکلات می پردازیم. برای این کار باید بگوییم که این دولت، دولت قبلی و دولت های ماقبل آن نیز مقصرند. باید دید تقصیر و اشکال کار در کجاست؟ یکی از اشکالات عمده، اتکا به درآمد نفتی از سوی دولت هاست. اتکاء به درآمد نفتی در بودجه عمومی دولت، که متاسفانه روندی صعودی نیز پیدا کرده، موجب رشد نقدینگی در کشور شده است.
 
وی اظهار کرد: مکانیزم رشد نقدینگی با فروش نفت، بدین شکل است که دولت نفت را می فروشد، ارز ناشی از فروش نفت به حساب های بانک مرکزی وارد می شود و به مجرد اینکه در حساب های خارجی بانک مرکزی نشست، دولت سهم خود را به بانک مرکزی عرضه می کند. این درحالی است که هنوز دلارها به دست نیامده و وارد اقتصاد ایران نشده است. دولت، بانک مرکزی را مکلف می کند که به میزان دلارها و یوروهایی که به حسابش ریخته شده، ریال پرداخت کند. این بدان معناست که ابتدا نقدینگی جدید خلق می شود و پول جدید پدید می آید.
 
اگر می خواهیم تورم دورقمی نداشته باشیم، باید نفت را از بودجه عمومی خارج کنیم
 
عضو جامعه روحانیت مبارز افزود: این نقدینگی جدید از درون اقتصاد برنیامده و نجوشیده است و به دلیل آنکه عاملی برون زا قلمداد می شود، تورم زاست. به چنین پولی، پول با قدرت می گویند. پول با قدرت یعنی پولی که چند برابر خودش را بازتولید می کند. امروز هر یک تومان که از این روش، وارد بازار می شود، 8 تومان نقدینگی ایجاد می کند. عامل اصلی چنین وضعیتی هم نفت است. درآمد نفتی ما در حالی به ریال تبدیل می شود که مشخص نیست آیا بانک مرکزی بعدها می تواند، با عرضه دلارها به بازار، ریال آن را جمع کند یا خیر، حتی اگر موفق به چنین کاری هم شد، به دلیل تأخیر ایجاد شده، آثار تورمی خود را خواهد گذاشت.
 
وی تصریح کرد: به همین دلیل است که اقتصاد ایران در طول 40 سال اخیر،  دچار تورمی دو رقمی است. اگر می خواهیم تورم دورقمی نداشته باشیم، باید نفت را از بودجه عمومی خارج کنیم. شاید بپرسید؛ چگونه چنین کاری ممکن است؟ بنده که چند دوره رئیس کمیسیون تلفیق مجلس، در برنامه و بودجه بودم و با اعداد و ارقام ناآشنا نیستم، در پاسخ می گویم؛ آری ممکن است. من در سال 1390، ده راهکار جایگزین برای نفت پیشنهاد دادم.
 
هر زمان که درآمد نفت ما افزایش پیدا کرده، تورم نیز بالا رفته است.
 
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه سال 90 بهترین فرصتی بود که دشمن در این زمینه به ما تحمیل کرده بود، گفت: در آن مقطع، میزان صادرات نفت ما کمتر از یک میلیون بشکه و درآمد نفتی ما نیز سالانه به رقم 20 الی 25 میلیارد دلار رسیده بود. همچنین سهم بودجه دولت از نفت، به حدود 20 الی 25 درصد رسیده بود. این میزان را می توانستیم از دیگر جبران کنیم، اما اراده ای برای چنین کاری وجود نداشت. یکی از مشکلات ما این است که معمولاً می خواهیم مسائل خود را از سهل ترین روش ها پیگیری کنیم. بنابراین ساده ترین راهی که دولت دنبال می کند، درآمد نفتی است.
 
وی بیان کرد: از این رو، هرزمان که درآمد نفت ما افزایش پیدا کرده، تورم نیز بالا رفته است. مقصودم این نیست که ما نفت را نفروشیم، بلکه این است که درآمد آن را در بودجه قرار ندهیم. ممکن است بگوییم که طی سال هایی ناگزیر هستیم تا از درآمد نفت در بودجه عمومی استفاده کنیم. در این مورد نیز، دولت می تواند، مقدار لازم را از صندوق توسعه ملی، استقراض کند و برنامه ای زمانبندی شده برای بازپس دادنش تعیین کند. اگر تمام درآمد نفتی در اختیار صندوق توسعه ملی قرار گرفته بود، امروز مشابه کشور نروژ، دارای ظرفیت توسعه ملی 600 میلیارد دلاری بودیم.
 
کار اشتباه دولت در پرداخت بدهی موسسات مالی، آنهم از جیب مردم
 
حجت الاسلام والمسلمین مصباحی مقدم گفت: یکی از عوامل اصلی تورم، اتکا به نفت است. همچنین، یک عامل اصلی رشد نقدینگی، اتکا به نفت و تبدیل ارزها به ریال است. نکته دیگر، استقراض از بانک مرکزی است. بانک مرکزی منابعی ندارد که بخواهد از آن منابع، به شکل نقدینگی موجود به دولت وام بدهد. معنای استقراض از بانک مرکزی، به تعبیری عامیانه، چاپ پول مجدد و رشدنقدینگی است. استقراض از بانک مرکزی، کار خطرناکی است که منجر به تبدیل ارز نفت به ریال می شود. یعنی پول پرقدرت به وجود آورده و خیلی زود 8 برابر خود را تولید می کند.
 
این استاد دانشگاه افزود: بر اساس قانون، استقراض از بانک مرکزی ممنوع است. اما آیا واقعاً این اتفاق می افتد؟ همین چندماه پیش، دولت برای ساماندهی موسسات مالی و اعتباری که برهم ریختگی به وجود آوردند و مردم را به خیابانها کشانده بودند، اقدام به پرداختن طلب های مردم کرد. دولت سهل ترین راه، یعنی استقراض از بانک مرکزی را انتخاب کرد. آقای رئیس جمهور در سخنرانی خود نیز گفت که ما ناچار شدیم که 12هزار میلیارد تومان را از جیب ملت برداریم و به صاحبان سپرده های موسسات بپردازیم. این کار اشتباهی است، آمدند یک مشکلی را حل کنند مشکلی دیگر ایجاد کردند.
 
مجموع نقدینگی در کشور، به رقم 33 هزار میلیارد تومان رسیده است/ ریشه اصلی جابه جایی قیمت ارز و سکه، حجم عظیم نقدینگی است
 
وی بیان کرد: مشکل دیگری که ایجاد شده، نقدینگی جدیدی است که در کشور به وجود آمده،  آخرین خبری که من از شورای پول و اعتبار به دست آوردم، مجموع نقدینگی در کشور، به رقم 33 هزار میلیارد تومان رسیده است. تازه این رقم از اصل نقدینگی استخراج شده است و اگر آن را در ضریب فزایندگی پول ضرب کنید، به بالای 240 هزار میلیارد تومان می رسد. این نیز قابل ذکر است که اثر نقدینگی امروز، چند ماه بعد ظاهر می شود. بنابراین ما باید منتظر مسائل جدیدی در کشور باشیم.
 
    آیا کشور می خواهد این گونه و با این رشد نقدینگی اداره شود؟ رشد نقدینگی موجب شده که توزیع درآمد در جامعه، نامتوازن و تبعیض آمیز شود. همچنین توزیع ثروت به صورتی نامتعادل شده و فقیر را فقیرتر و ثروتمند را ثروتمندتر کرده است. اصولاً یکی از آثار رشد نقدینگی و تورم در اقتصاد، انحراف منابع است.  
 
      
 
نماینده ادوار مجلس گفت: باید نسبت این نقدینگی را با نسبت رشد اقتصادی سالانه مقایسه کنند. میانگین رشد اقتصادی ما در 4 دهه اخیر، 4/1 بوده است. بنابراین حال که رشد اقتصادی در این مدت 4/1 بوده، باید مطابق با رشد اقتصادی، نقدینگی ایجاد شود. متاسفانه نرخ رشد نقدینگی سالانه ما، معادل 20 الی 38 درصد بوده است. مگر می شود که 30 درصد نقدینگی در کشور رشد پیدا کند و قیمت ارز و سکه جابه جا نشود؟ باید به علل اساسی پرداخت. چرا که ریشه ی اصلی جابه جایی قیمت ارز و سکه، حجم عظیم نقدینگی است.
 
نقدینگی موجب شده که توزیع درآمد در جامعه، نامتوازن و تبعیض آمیز شود
 
وی ادامه داد: سال 84، مقدار نقدینگی 63 هزار میلیارد بوده است. اما بعد از 8 سال که دولت اقای احمدی نژاد پایان پیدا کرد، رقم این نقدینگی به 450هزار میلیارد تومان رسید. یعنی نقدینگی طی 8سال، حدود هفت برابر شد. اما امروز با گذشت 5 سال،  حجم نقدینگی به رقم یک تریلیون و ششصد هزار تومان، البته هنوز نرسیده اما نزدیک است. یعنی سه و نیم برابر طی 5 سال، که ای بسا تا پایان 8 سال به همان 6 برابر رسد.
 
وی با انتقاد از روند موجود اداره کشور گفت: آیا کشور می خواهد این گونه و با این رشد نقدینگی اداره شود؟ رشد نقدینگی موجب شده که توزیع درآمد در جامعه، نامتوازن و تبعیض آمیز شود. همچنین توزیع ثروت به صورتی نامتعادل شده و فقیر را فقیرتر و ثروتمند را ثروتمندتر کرده است. اصولاً یکی از آثار رشد نقدینگی و تورم در اقتصاد، انحراف منابع است. بدین معنا که منابع اقتصادی منحرف شده و از تولید به سمت غیرتولید می رود. امروز 60 درصد اقتصاد ما را بخش غیرمولد تشکیل می دهد.
 
با کاهش سود بانکی در سال گذشته، نقدینگی به سمت بازار ارز و سکه روانه شد
 
عضو جامعه روحانیت مبارز گفت: معلوم است، اقتصادی که 40 درصد آن را بخش مولد تشکیل می دهد، رشدش بیشتر از 4 درصد نمی شود. اگر 75 درصد این اقتصاد مولد بود، ما نرخ های رشد 8 الی 10 درصدی را تجربه می کردیم. به طور عمده این حجم نقدینگی در بانک های ما قرار دارد. به نحوی که 80 درصد نقدینگی ما در بانک ها و 20 درصد آن در بازار سرمایه قرار دارد. این حجم عظیم نقدینگی که در بانک ها نگهداری می شد، با نرخ 20 درصد حفظ شده بود. زمانی که شهریورماه سال گذشته، بانک مرکزی نرخ سود را به 15 درصد کاهش داد، بخشی از نقدینگی از بانک ها خارج شد و به سراغ ارز و سکه و... روانه شد.
 
وی افزود: مسائل اقتصادی به هم پیوسته هستند. شما باید ابعاد مسأله را با هم در نظر گیرید. نمی شود یک بازار را دستکاری کنید، بدون آنکه روی بازار دیگر اثر نگذارید. البته من با کاهش سود بانکی موافق بودم، اما بدون شک روش آن، این گونه نبود. حتی همین سود 20 درصد بانکی که سالانه به سپرده گذاران پرداخت می شود، موجب شده تا سود سالانه نقدینگی در سال قبل، رقمی معادل 240 هزار میلیارد تومان باشد. وقتی که کل حجم نقدینگی ما 1 تریلیون و ششصد هزارمیلیارد تومان است، 240 هزار میلیارد تومان سود، یعنی سودی کلان، بدون مالیات و بدون ریسک که باعث می شود، سرمایه گذاران منابع خود را به جای تولید، وارد بانک کنند.
 
سود بانکی باید، تابع سود تولید باشد و وسوسه انگیز نباشد
 
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: سود بانکی باید، تابع سود تولید باشد و وسوسه انگیز نباشد. تولید کنندگانی که برای تولید از بانک ها پول دریافت می کنند، نباید سود سپرده گذاری در بانک را بیشتر از بخش تولید ببینند، در این صورت است که بخش تولید در کشور فعال شده و گسترش می یابد. یک درصد صاحبان سپرده گذارانی که 240 هزار میلیارد در سال سود می کنند، مالک 74 درصد سپرده ها هستند. از این رو، آن یک درصد، 170 هزار میلیارد تومان طی سال گذشته سود کردند.
 
وی افزود: نکته دیگر مربوط به عامل خارجی یا همان تحریم هاست. امروز صادرات نفتی و غیرنفتی ایران، حدود 100 میلیارد دلار و واردت ایران، حدود 50 میلیارد دلار است. حتی با فرض اینکه 10 میلیارد دلار را به ارز مسافرتی، بیماران و دانشجویان تخصیص دهیم، 40 میلیارد دلار درآمد سالانه ارزی وجود دارد. پس این گونه نیست که بگوییم کمبود ارزی داریم. اگر فرض را بر این بگیریم که سالانه 12 میلیارد دلار نیز قاچاق می شود و آن مبلغ را هم از این رقم کم کنیم، باز هم  مبلغ قابل توجهی ارز اضافی داریم، پس چه عواملی باعث شوک در بازار ارز می شود؟
 
تحریم ها، باعث کاهش نقدینگی دلار شده و انتقال اسکناس ارزی را به ایران ممنوع کرده است
 
مصباحی مقدم گفت: عامل اساسی آن، حجم نقدینگی در کشور است و دیگری فشار خارجی یا همان تحریم هاست. این تحریم ها، باعث کاهش نقدینگی دلار شده و انتقال اسکناس ارزی را به ایران ممنوع کرده است. سوئیس این کار را کرده و بنابر آن یک دلار هم از طریق بانک ها به ایران منتقل نمی شود. از این رو، باید دلارها را چمدانی وارد کنند. مهم این است که ارز نقد، 5 درصد ارز مصرفی کل کشور را تشکیل می دهد. تمام سروصداهایی که در بازار نرخ دوم ارز شکل گرفته، مربوط به این کمتر از 5درصد است. یعنی کمتر از 5 درصد بازی ارز در بازار، اقتصاد ما را به  هم ریخته است.
 
وی گفت: تحریم های خارجی باعث شد تا عرضه دلار کاهش پیدا کند و عطش خرید دلار در کشور را بالا رود. منابع ارزی به واردکردن کالا، سفرهای خارجی و معالجه بیماران و دانشجویان تعلق می گیرد و برای آنها کافی و حتی اضافه هم هست، اما تقاضای ارز برای ذخیره سازی ، غیر اقتصادی است. تقاضای ارز برای خروج سرمایه و دلالی نیز نامعقول است. این نوع تقاضاها  را باید مدیریت کرد و چنین مدیریتی در کشور ما، کار دشواری نیست. ریشه اساسی مشکلات اقتصادی کشور ما، سیاست های پولی و ارزی است و این بر عهده بانک مرکزی است.
 
یکی از راه های برون رفت از وضعیت فعلی، کنترل رشد نقدینگی کشور است
 
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: یکی از راه های برون رفت از چنین وضعی، کنترل رشد نقدینگی کشور است. دولت باید بلافاصله دست به کار شود و جلوی رشد بیشتر نقدینگی در کشور را بگیرد. دولت از این طریق می تواند کشور را نجات دهد. هدایت نقدینگی به سمت تولید نیز دارای اهمیت است. یکی از مشکلاتی که ما در کشور داریم، این است که پول به سمت تولید نمی رود، بلکه پول در بانک، سودی بیشتر از تولید پیدا می کند.
 
وی افزود: یکی از راه های فوری برای هدایت نقدینگی، سرمایه گذاری در خرید و فروش نفت است. آقای دکتر جهانگیری گفت که ما نفت را به بورس عرضه خواهیم کرد. شما به خدا قسم می دهم که این کار را بکنید. اگر نفت را به بورس داده و به مردم بگویند که اوراق خرید نفت را به شما می دهیم، پولی که سرگردان است به سمت خرید اوراق نفت می آید. البته باید بگویند که هرمقدار، قیمت بین المللی نفت طی یکسال رشد کرد،  مابه تفاوت قیمتش را به شما می دهیم.
 
عضو جامعه روحانیت مبارز اظهار کرد: بنابراین دولت باید بپذیرد، با رشد قیمت نفت، آن را به سرمایه گذاران بپردازد. اگر این اوراق، اوراق سلف ارزی نفتی باشد، به ارز پاسخ دهد و اگر اوراق سلف ریالی باشد، به ریال پاسخ سرمایه گذاران را دهد. بنابراین هر مقدار درآمد ارزی ناشی از فروش نفت بالا رفت، سود سپرده گذاران را بدهد. چنین کاری اجازه نمی دهد که یک دلار، خارج از بازار سرمایه پدید آید. امروز حدود 30 میلیارد دلار، ذخیره در دست مردم است. بدون شک، ذخیره در دست مردم به بازار سرمایه هجوم خواهد آورد.
 
    دولت باید بلافاصله دست به کار شود و جلوی رشد بیشتر نقدینگی در کشور را بگیرد. دولت از این طریق می تواند کشور را نجات دهد. هدایت نقدینگی به سمت تولید نیز دارای اهمیت است. یکی از مشکلاتی که ما در کشور داریم، این است که پول به سمت تولید نمی رود، بلکه پول در بانک، سودی بیشتر از تولید پیدا می کند.
 
      
 
چنانچه نظام بانکی را اصلاح کنیم، می توانیم نقدینگی را به سمت تولید برویم/ نرخ سود بانکی، به شیوه امروز دارد، مخرب است
 
وی بیان کرد: این مسأله موجب رفع همه تحریم ها و مشکلاتی می شود که ناشی از کمبود منابع ارزی است.  دولت باید در این زمینه، متعهد شود که اگر قیمت نفت از پیش بینی فلان مقدار کمتر شد، به همان مقدار تعیین شده اولیه، آن را خواهد خرید. در این صورت است که اطمینان خاطر برای سرمایه گذاران جهت آوردن سرمایه ایجاد خواهد شد. مسأله سومی که ما نیازمند آن هستیم، اصلاح نظام بانکی است. چنانچه نظام بانکی را اصلاح کنیم، می توانیم نقدینگی را به سمت تولید بریم. من در زمینه اصلاح نظام بانکی، 10 راهکار ارائه کرده ام که بزودی در آخرین شماره مجله اقتصاد اسلامی، منتشر خواهد شد.
 
نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی گفت: نرخ سود بانکی، به شیوه ای که امروز وجود دارد، مخرب است. دولت باید به سپرده گذاران بانکی بگوید، ما همه سودی که قرار است، طی یکسال به شما دهیم، حدود سی درصدش را نزد خود نگه می کنیم و 70 درصد آن را به شما می دهیم. در چنین حالتی، ذهنیت مردم ما نسبت به سود پول از بین خواهد رفت. یعنی این گونه نخواهد بود که نرخ سود بانکی، تعیین کننده همه چیز باشد. فایده دیگر این کار، این است که بانک‌ها نمی‌گویند قیمت پول بالاست و چون بالاست ما باید از سرمایه‌گذاران سود بیشتری بگیریم. قیمت پول، دیگر معنی پیدا نمی‌کند. اصلاً عنوان قیمت پول، در بانکداری بدون ربا، بی‌معناست و در بانکداری ربوی هم یعنی نرخ بهره و ربا؛ چیز دیگری نیست. بنابراین سر ملت را کلاه نگذارند.
 
صاحبان سپرده‌های بزرگ هم مانند کارگران و کارمندان، مالیات دهند
 
وی افزود:  اینجاست که سود علی‌الحساب معنای خودش را پیدا می‌کند و سود پایان دوره هم سود نهایی می‌شود، تصریح کرد: این کار، ممکن است موجب شود که بانک‌ها به رقابت با هم برخیزند؛ البته نه در بالا بردن سود؛ بلکه در کاهش سهم و حق‌الوکاله خود؛ و این، کارآمدی بانک‌ها را بالا می‌برد. چیزی که امروز فاقد آن هستیم، وضع مالیات بر عایدی سرمایه است.
 
مصباحی‌مقدم با بیان اینکه الان مبادلات ارزی ثبت می‌شود و اکثریت مبادلات ارزی، با کد ملّی افراد ثبت شده است و قابل ردیابی است، تصریح کرد: اگر قیمت ارز شتاب گرفت، اشکال ندارد؛ آن مقدار اضافه قیمت را مشمول مالیات کنیم؛ این برآوردی است که از تجربه جهانی شده است.
 
وی ادامه داد: کسی که یک سود بادآورده به دست آورده‌ است، باید به او گفت، بیا مالیاتش را بده. همین سود بانکی، بادآورده است که باید مالیاتش را بدهند. به صورت پلکانی هم این کار انجام شود؛ یعنی هر کس بیش از صد یا دویست میلیون، در بانک سپرده دارد، محفوظ باشد، امّا هر مقدار بالاتر از این رقم باشد، به صورت پلکانی یک یا دو درصد، مالیات بر سود تعلق گیرد.
 
کارشناس مسائل اقتصادی تصریح کرد: چطور تولیدکننده ما، کارگر و کارگر ما، باید مالیات دهد؛ خیلی خب؛ صاحبان سپرده‌های بزرگ هم مالیات بدهند، و با این کار، در اداره کشور  شریک می‌شوند؛ این یعنی مالیات بر عایدی سرمایه. از رشد قیمت سکه، رشد خودرو و مسکن می‌شود مالیات گرفت و دیگر، پول به این سمت‌ها نمی‌رود.
 
ارز نباید از نفت در اختیار بانک مرکزی قرار گیرد
 
مصباحی‌مقدم، تفکیک منابع ارزی از بانک مرکزی و واریز به صندوق توسعه ملی را مهم ارزیابی کرد و تصریح کرد: ارز نباید از نفت در اختیار بانک مرکزی قرار گیرد. خدا رحمت کند دکتر عظیمی را؛ می‌گفت اشتباه است که بانک مرکزی، ارز عرضه می‌کند.
 
وی ادامه داد: همین کار، موجب شده ما دائماً دغدغه بالا یا پایین بودن نرخ ارز را داریم. ارز باید در اختیار صندوق توسعه ملّی باشد و بانک مرکزی نرخ ارز را به صورت «نرخ شناور»، مدیریت کند. تنها مقدار بسیار اندکی ارز نقد لازم است که در اختیار بانک مرکزی باشد تا بازار را مدیریت کند؛ نه اینکه همه ارز در اختیار بانک مرکزی باشد. این خطاست و باید جلوی آن گرفته شود.
 
مصباحی‌مقدم تصریح کرد: در آن‌صورت، دولت ناگزیر می‌شود در صورتی که در بودجه، نیاز به ارز داشته باشد، از صندوق توسعه ملّی قرض کند و بعد طی یکی دوسال، آن را برگرداند. این کار، حتماً مجلس و دولت را وادار می‌کند که یک برنامه زمان‌بندی بگذارند تا این استقراض را به صورت پلکانی کاهش دهند، و آنوقت، قطع کامل وابستگی بودجه عمومی به درآمدهای نفتی اتفاق می‌افتد.
 
نباید در مبارزه با فساد، تعارف کنیم
 
وی با بیان اینکه صندوق توسعه هم با آن ارز، منابع مالی بنگاه‌های زودبازده و صادراتی را تأمین می‌کند، افزود: اگر این اقدام، صورت گیرد، کسب و کار به شدت رونق پیدا می‌کند و سرمایه‌گذاری و افزایش تولید  رخ می‌دهد. بنگاه‌ها هم به دولت مالیات می‌دهند، و دولت از طریق مالیات، معیشیت خود و کارکنان خود را تأمین می‌کند.
 
مصباحی مقدم در ادامه گفت: ما در این مسیر، با فساد تعارف می‌کنیم. چند روز پیش جوانی را در پارک دیدم که گفت من شرکتی دارم که گردش مالیاتی‌اش چهار هزار میلیارد است. مأمور مالیاتی می‌گوید دو میلیارد تومان مالیات به شما تعلق می‌گیرد، ولی اگر مقداری سکه به من بدهی، آن را به بیست میلیون توان کاهش می‌دهد. ما انجام دادیم، و او هم این کار را برای ما انجام داد.
 
مصباحی‌مقدم خاطرنشان کرد: من بلافاصله به آقای تقوی نژاد؛ رئیس سازمان امور مالیاتی تماس گرفتم و شماره او را دادم و گفتم به سراغ فردی بروید که این لفت و لیس را انجام داده و حق ملّت را از مالیات یک شرکت، از دو میلیارد به بیست میلیون تقلیل داده است. آن فرد، وقتی روز بعد من را دید، تعجب کرد و گفت فکر نمی‌کردم به این سرعت سراغ ما بیایند و از ما اطّلاعات بگیرند.
 
قاچاق از طرق رسمی وارد می‌شود و از زیر نظر گمرک، پلیس، دستگاههای ناظر، بازرسی کل کشور و وزارت اطّلاعات می‌گذرد
 
وی در ضرورت مبارزه قاطع با قاچاق گفت: قاچاق از طرق رسمی وارد می‌شود و از زیر نظر گمرک، پلیس، دستگاههای ناظر، بازرسی کل کشور و وزارت اطّلاعات می‌گذرد. دست به دست هم بدهید و جلوی این کار را بگیرید. همه امکانات الکترونیک کردن گمرکات، در دور قبل مجلس فراهم شده است.
 
نماینده سابق مجلس تصریح کرد: خود دولت می‌گوید 12 میلیارد دلار واردات قاچاق داریم؛ خب جلوی این را بگیرد؛ اگر بگیریم، تولید داخلی تشویق و سرمایه‌گذاری در قاچاق، دیگر به‌صرفه نخواهد بود.ایران ظرفیت صادرات گاز، پتروشیمی، محصولات باغی، مواد غذایی، دارو، خدمات فنی- مهندسی، خدمات پزشکی و سایر موارد دیگر را دارد که باید از آن‌ها استفاده کنیم.
 
ملّت ما، در انتخابات بعدی، با انتخاب کسی که از عهده کارها بر آید، به سراغ حل مشکل اساسی اقتصادی خودش برود
 
وی گفت: نتیجه‌ای که قطع وابستگی بودجه به نفت، به ما می‌دهد، گرفتن اهرم فشار از دشمن است. الان، همت ترامپ این است که نگذارد ما یک قطره نفت بفروشیم. باید کاری کنیم که به او بگوییم هنر کرده‌ای؟! ما نفت نخواهیم فروخت؛ ما فرآورده‌های نفتی را خواهیم فروخت. نفت آدرس دارد؛ فرآورده‌های نفتی آدرس ندارد؛ چرا نتوانیم؟
 
عضو جامعه روحانیت مبارز تصریح کرد: به نظرم جا دارد ملّت ما، در انتخابات بعدی، با انتخاب کسی که از عهده این کار بر آید، به سراغ حل مشکل اساسی اقتصادی خودش برود. ما برای مدیریت ارز کشور، افراد باتجربه‌ای داریم. فردی را داریم که در سال‌های گذشته، بحران ارزی را مدیریت و حل کرد. کسی را داریم که از بحران ارزی پیشگیری کرد و ذخیره ارزی نقدی کشور و ذخیره طلای کشور را به شدت بالا برد، امروز از آن ذخیره‌هاست که سکه می‌زنند و اسکناس ارز توزیع می‌کنند. مهم، استفاده از ظرفیت نخبگی و مدیریتی با استفاده از انسان های شایسته و توانمند است.