سفارتخانه اتحادیه اروپا در تهران دایر شود
دولت منابع ارزی خود را تخصیص بهینه دهد
خروج ایالات متحده آمریکا از برجام امری طبیعی بود و این کشور دیر یا زود از این توافق خارج میشد. امروز و فردا کردنهای رئیسجمهور آمریکا نیز صرفا به جهت تحمیل بار روانی به ایرانیها ناشی از خروج آمریکا از برجام بود. گرچه آمریکا قبلا نیز با نقض تعهدات خود در برجام از این توافق خارج شده بود، اما با سخنان سخیف و سراسر دروغ دونالد ترامپ رسما از برجام کنارهگیری کرد. رئیسجمهور در سخنانش اظهار داشت: «موجودی مزاحم از برجام کم شد». برای بررسی خروج آمریکا از برجام، تبعات اقتصادی و لزوم ارتباط موثر با اروپاییها، با مهدی پازوکی اقتصاددان به گفتوگو پرداخته است که میخوانید.
باتوجه به اینکه آمریکا از توافق برجام خارج شده بهنظر شما ایران برای اینکه به مشکلات اقتصادی ناشی از خروج آمریکا از برجام برنخورد باید چگونه عمل کند؟
به گزارش روز نو : من معتقدم که باید به هر صورت مذاکره با اروپاییها را در اولویت کار خود قرار دهیم. اگر در مذاکره با اروپاییها شرکت نکنیم دیگران برای ما تصمیم خواهند گرفت، بنابراین باید با دست پر، آگاهی تمام و با تحلیل از وضعیت موجود و روند تحولات جهانی در مذاکرات شرکت کنیم. سیاست خارجی ما در قبال اروپا باید کاملا فعال شود. جهان امروز جهان لابیگری است و 90درصد توافقات خارجی در جهان در لابیها انجام میگیرد و کمتر از 10درصد آن پشت ویترین و امضای پروتکلها به انجام میرسد. از این جهت معتقدم لابی ایران باید فعال شود و در بالاترین حد ممکن با اتحادیه اروپا وارد مذاکره شویم. باید به اروپاییها و جامعه جهانی بفهمانیم که ایران خود قربانی تروریسم است و آمریکا از تروریستها حمایت میکند. کما اینکه بنیانگذار طالبان و داعش در منطقه آمریکاییها بودند. از این رو باید ایران بالاترین سیاست اقتصادی را با اتحادیه اروپا از جمله آلمان بهعنوان نخستین قدرت اقتصادی اتحادیه اروپا و چهارمین قدرت اقتصادی جهان داشته باشد. مراودات اقتصادی ایران با آلمانیها میتواند سیاست برد-برد اقتصادی بهنفع هر 2 کشور باشد، خصوصا با اینکه مردم ایران نسبت به آلمانیها دید مثبت و غیراستعماری دارند. از طرف دیگر بهدلیل عضویت فرانسه در شورای امنیت باید روابط اقتصادی بالایی نیز با این کشور داشته باشیم. من با خروج ایران از برجام مخالفم و معتقدم که برجام مزیتهایی برای ایران داشته که آمریکا و رژیم صهیونیستی دنبال باجخواهی بودند. از این جهت پیشنهاد میکنم که مقامات کشور در اولین فرصت سفارتخانه اتحادیه اروپا را در تهران تاسیس و در بالاترین سطح با ایتالیا، آلمان، فرانسه، اسپانیا و کشورهای اسکاندیناوی ارتباط برقرار کنند. باید تلاش کنیم در مسائل بینالمللی و مذاکرات با اروپاییها سیاست برد-برد اقتصادی را سرلوحه کار خود قرار دهیم و در داخل نیز سعی کنیم سیاستهای ارزی کشور را مشخص کرده و نظاممند کنیم. اگر انضباط اقتصادی را در ایران حاکم کنیم با توجه به توان جامعه ایرانی جهت حفظ تولید ملی قطعا موفق خواهیم شد تحریمهای آمریکا را بیاثر کنیم. باید از ایرانیهای تحصیلکرده در خارج استفاده کنیم و با آنها مهربانتر رفتار کنیم تا بیشتر به کشور خود مهاجرت کنند. اینها سرمایههای ما هستند و هرچه بیشتر بیایند منفعت بیشتری نصیب ایران خواهد شد. دولت باید در سیاست خارجی خود برای تعامل با جهان از نیروهای کارآمدتر و لابیهای مفید در جهت منافع ملی استفاده کند.
سال گذشته وزارت خارجه به احیای معاونت اقتصادی خود پرداخت. بهنظر شما این امر چقدر میتواند در بستر برجام به تعاملات اقتصادی ایران با اروپاییها کمک کند؟
این حرکت وزارت امور خارجه بسیار کار خوبی است. اما این معاونت باید بسیار فعالتر از این عمل کند. یکی از شرکای تجاری ایران در شرق آسیا ژاپن است، اما ماههاست که کشورمان در ژاپن سفیر ندارد یا هند که یکی از شرکای بزرگ تجاری ایران است سفیری از ایران در خود نمیبیند. من بهعنوان کسی که طرفدار تعامل و مذاکره با نظام بینالملل و اصلاح اقتصادی است معتقدم نباید از روی احساس تصمیم بگیریم. به رغم اینکه دولت دوستدار تعامل با جهان است، در مسائل اقتصادی چیزی از معاونت اقتصادی دولت ندیدیم. افراد بسیار فکوری در داخل داریم که میتوانند در این عرصه کمک کنند. ایرانیهای بسیار تحصیلکرده و مسلط به زبان بینالمللی داریم که میتوانیم از وجود آنها استفاده کنیم. وزارت خارجه باید از نیروهای تکنوکرات قوی و دیپلماتهای آشنا به مسائل جهانی و مسلط به زبان بینالمللی استفاده کند. معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه باید بتواند خیلی بهتر از این به فعالیت بپردازد و از شرایط و موقعیت نهایت استفاده را ببرد. دهها شخصیت و دیپلمات ورزیده در کشور داریم که میتوان از آنها بهعنوان سفیر در کشورهایی که سفیر نداریم استفاده کرد. این تحول باید در سیاست خارجی کشورمان اتفاق بیفتد.
با خروج آمریکا از برجام بسیاری مطرح میکنند که افزایش نرخ ارز بار روانی بر جامعه تحمیل میکند. بهنظر شما این وضعیت باید چگونه ساماندهی شود؟
بخشی از مشکلات ارضی به اشکالاتی برمیگردد که در سیاستهای اقتصادی ما از جمله بیانضباطی پولی حاکم بر اقتصاد ایران و حجم بالای نقدینگی است که بخشی از آن وارد بازار ارز شد و این مشکلات را از لحاظ اقتصادی بهوجود آورد. بخش دیگر نیز جو روانی ناشی از خروج آمریکا از برجام بود. من اکنون خیلی خوشحالم که ترامپ از برجام خارج شد و مردم متوجه همه چیز شدند. اکنون ایرانیها با نحلههای فکری مختلف اعم از اصلاحطلب، اصولگرا، ملیگرا، مذهبی و سایر اقشار متوجه شدند که دولت آمریکا میخواهد قلدرمآبانه برخورد کند. این خروج بهنفع ما است به شرطی که از آن حسن استفاده را ببریم. بایستی با سیاستهای نابخردانه تندورها مثل ترامپ و تیمی که امروز بر کاخ سفید حاکم شده با عقل، منطق و حفظ منافع ملی به مقابله بپردازیم.
مسائل ارزی داخلی منبعث از خروج آمریکا از برجام را باید چگونه کنترل کرد؟
در این شرایط دولت باید قطعا سیاستهای ارزی خود را طراحی کند و اولویتهای ارزیاش مشخص شود و تلاش کند منابع ارزی خود را بر اساس مبانی کارشناسی تخصیص بهینه دهد تا بتواند جلوی بحرانهای مصنوعی را که دشمنان به کشور تحمیل میکنند بگیرد. آقای روحانی باید در شورای عالی امنیت ملی کاری کند تا ایرانیان خارج از کشور بتوانند به سهولت و بدون مشکل وارد کشور شوند. ما اکنون میلیونها ایرانی در جهان داریم که بالاترین درآمد سرانه را دارند. کاری کنیم که حداقل در سال 30درصد این افراد به ایران بیایند تا علاوه بر اینکه برای کشور ارز میآورند با فرهنگ داخلی کشور خود آشنا شوند. از این جهت دستگاه قضا میتواند با سیاستهای بخردانه نقش بسزایی در ایجاد ثبات ارزی داشته باشد.