تقريبا همه چيز درباره استعفاي محمدعلي نجفي، شهردار تهران، علني شد. وقتي دادستان کل کشور گفت که او بايد استعفا بدهد و شوراي شهر را به خاطر رأيي که در حمايت از نجفي داده بود، مورد عتاب قرار داد. حالا قرار است شوراي شهر مجددا استعفاي نجفي را در برنامه کاري امروز خود قرار بدهد و تقريبا روشن است که تکليف رأي ٢١ نفر اصلاح‌طلب شورا در‌اين‌باره چه خواهد بود.

 در اين ماجرا اگر يک روي سکه بحث شورا و شهرداري است، روي ديگر اين است که با وجود رأي حداکثري مردم در انتخابات، اراده‌اي وجود دارد که برخي از تصميمات اصلاح‌طلبانه را برنمي‌تابد و در نهايت هم حرف او به کرسي مي‌نشيند. 

اين روي مهم‌تر سکه است. اينکه اصلاح‌طلبان در برابر وضعيت به‌وجود‌آمده، چه تصميم و تدبيري بايد اتخاذ کنند؛  آيا شيوه‌هاي مرسوم يعني دعوت از مردم براي مشارکت سياسي و کسب کرسي‌هاي قدرت را همچنان بايد در دستور کار قرار دهند، بدون آنکه بعد از تکيه‌زدن به آن کرسي‌ها بتوانند يا به عبارت ديگر مجاز باشند تغييرات اصلاح‌طلبانه به وجود بياورند؟ يا آنکه براي اين وضعيت بايد چاره ديگري جست‌وجو کنند.

به نظر مي‌رسد صحبت‌هاي ديروز دادستان کل کشور درباره وجوب استعفاي نجفي زواياي جديدي از زمين بازي را به اصلاح‌طلبان نشان داده است. حالا سؤال اين است که جريان اصلاح‌طلب در اين زمين جديد چگونه بايد بازي کند؟ آيا نياز به تغيير و بازبيني وجود دارد يا آنکه با همان استراتژي به پيش برود؟ در‌اين‌صورت چه بر سر اهداف و آرمان‌هاي اصلاح‌طلبانه مي‌آيد؟ اين سؤالاتي بود که در گفت‌وگو با سيدحسين مرعشي، از اعضاي فعال حزب کارگزاران و علي تاجرنيا، از اعضاي حزب اتحاد ملت، مطرح کرديم و البته به جواب‌هاي متفاوتي هم رسيديم. 

اگر علي تاجرنيا معتقد است که در هر شرايطي يا به هر قيمتي نبايد رأي و ظرفیت اجتماعي خود را به پاي مجموعه‌اي بريزد که در نهايت جريان ديگري سود آن را ببرد، برعکس مرعشي معتقد است که اصلاح‌طلبان به هيچ قيمتي نبايد به اصطلاح «از رو بروند» و صحنه را ترک کنند.

 تاجرنيا در گفت‌وگوي خود با «شرق» به صحبت‌هاي دادستان کل کشور اشاره کرده و گفت: اين نشان از دخالت  در شورا و شهرداري است. 

دستگاه قضائي هر نظري که داشته باشد، مي‌تواند از طريق مراجع قانوني دنبال کند. اين موضوع نشان مي‌دهد که نجفي به دليل فعاليت‌هايي که داشته و ظرفيت‌هايي که از خود بروز داده، تحت فشار قرار گرفته است.

او اضافه کرد: اصلاح‌طلبان در برابر اين موضوع بايد استراتژي واحدي اتخاذ کنند. در کليت موضوع نبايد عقب‌نشيني کنند و عزتمندانه با موضوع برخورد کنند؛ چرا‌که اصلاح‌طلبان به دنبال پيچيده‌کردن شرايط نيستند. اينکه نجفي به‌عنوان بيماري استعفا مي‌دهد و شوراي يک رأي سياسي مي‌دهد، در جامعه ايجاد سؤال مي‌شود و ما موظف هستيم که در‌اين‌باره به مردم شفاف توضيح بدهيم. همچنين بايد استراتژي خود را درباره نحوه تعامل با ساير نهادها تعيين کنيم.

اگر بناي تعامل داشتيم، نجفي نبايد شهردار مي‌شد

تاجرنيا در پاسخ به اينکه اگر نيروي‌هاي برتري در برابر اصلاح‌طلبان وجود داشته باشند که قصدشان مانع‌تراشي باشد، استراتژي جديد اصلاح‌طلبان چه بايد باشد؟ هم گفت: نمي‌خواهم صريح بگويم؛ اما اگر قرار است با طرف مقابل تعامل کنيم و فهرست بدهيم و پيروز بشويم، طبيعتا نجفي نبايد شهردار مي‌شد. من معتقدم اصلاح‌طلبان مي‌توانند سرمايه‌ اجتماعي را که طي ساليان گذشته دست آورده‌‌اند، حفظ کنند، کنار بکشند و خواسته‌هاي خود را دنبال کنند و به هر قيمتي حاضر نباشند رأي و ظرفيت خود را پاي جرياني بريزند که ديگران از آن بهره‌برداري کنند.

رفتارمان طوري نباشد که مرزهاي اصلاح‌طلبي مخدوش شود

او در ادامه نقدهاي خود افزود: ما در انتخابات شوراها و رياست‌جمهوري شرکت کرديم، از کابينه نيم‌بند روحاني دفاع کرديم.

 شورايي را تشکيل داديم که حساسيت کمتري درباره اعضاي آن وجود دارد، با‌وجوداین بايد در نظر مي‌گرفتيم که نجفي در چنين شرايطي انتخابي خواهد بود که حساسيت‌برانگيز خواهد بود.

نجفي نبايد كنار برود

تاجرنيا از اينجا به استراتژي کلي جريان اصلاح‌طلبي گريز زد و گفت: حضور ما در عرصه قدرت به هر قيمت نبايد اين تلقي را ايجاد کند که هر قدر فشار بياورند، ما بايد کنار بياييم و اين به نظر من تصور درستي نيست. از نظر من وقتي شرايط براي رفتار اصلاح‌طلبانه مهيا نيست، حرکت هوشمندانه اين است که ضمن پرهيز از تنش، طوري رفتار نکنيم که مرزهاي اصلاح‌طلبي مخدوش نشود. درباره نجفي من معتقدم که نبايد كنار برود. او وقتي شهردار شد، بايد پيش‌بيني مي‌کرد که به او فشار وارد خواهد شد و اين مسير درست‌تري تا استعفا‌دادن بود. اين ماجرا به اطمينان مردم صدمه مي‌زند.

آقاي دادستان عجله کرد

حسين مرعشي، سخنگوي حزب کارگزاران، در گفت‌وگوي خود با «شرق» تأکيد کرد که استراتژي اصلاح‌طلبان روشن است. ما از رو نمي‌رويم و نبايد صحنه را ترک کنيم و کشور را به دست تندروها بسپاريم. او در ادامه گفت‌وگوي خود افزود: آقاي منتظري از قضات برجسته و کارکشته کشور است. من فکر مي‌کنم که ايشان يک مقداري در اظهارنظر عجله کردند.  بحث بيماري آقاي نجفي جدي است و رأي شوراي شهر هم سياسي نبود. رأي آنها در راستای قدرشناسي از اقدامات نجفي بود. خوب بود مقامات قضائي با حوصله و صبر بيشتري منتظر تصميم نهايي شورا مي‌شدند.

مرعشي اضافه کرد: همه اين تغيير و تحولات و فرازونشيب‌ها نشان مي‌دهد که استراتژي اصلاح‌طلبان براي حضور در صحنه سياسي و همراهي با مردم براي حل مشکلات کشور، درست بوده است. 

من معتقدم بايد اين استراتژي را حفظ کرد و ادامه داد و هيچ راهي جز پيگيري سياست‌هاي اصلاح‌طلبانه براي حل مشکلات کشور و اصلاح نظام سياسي و اداري وجود ندارد.

مرعشي درباره اينکه وقتي موانع مانع از آن مي‌شود که اصلاح‌طلبان به فعاليت‌هاي خود ادامه دهند، گفت: ما همچنان بر همان صحبت اصرار مي‌کنيم.

 ما با تمام قدرت در خدمت کشور خواهيم بود و در برابر مشکلات خم به ابرو نخواهيم آورد؛ چه در برابر مشکلات درون‌جبهه‌اي و چه مشکلاتي که از بيرون بر اصلاح‌طلبان تحميل مي‌شود. جبهه اصلاحات، جريان پرظرفيتي است که آقاي نجفي يکي از ظرفيت‌هاي آن بود و ما چهره‌هاي توانمندي براي ادامه کار در شهرداري داريم که اصلاح‌طلبان درباره آن توافق خواهند کرد.

مرعشي در پاسخ به اينکه حتي اگر دادستاني مانع بشود هم گفت: ما توانمندتر از آن هستيم كه نبايد اين‌دست مسائل مانع از ادامه فعاليت بشود. آقاي نجفي واقعا بيمار بود و سلامتي ايشان براي ما مهم است. ما به هر قيمتي در خدمت ايران و ايرانيان خواهيم ماند.  اگرچه مرعشي در سخنان خود سعي کرد نوعي از خوش‌بيني را القا کند، اما مبرهن اين است که رخدادهاي مرتبط با كناره‌گيري شهردار تهران، چهره تازه‌اي را از صحنه سياست در برابر اصلاح‌طلبان گشوده است؛ چهره‌اي که اگر تا پيش از اين توصيف آن گوش‌به‌گوش و دهان‌به‌دهان، مخفيانه مي‌چرخيد، حالا پرده برانداخته است. بايد ديد در برابر اين فضاي جديد، جريان اصلاح‌طلبي آيا لزومي در تغيير مي‌بيند يا آنکه همچنان به استراتژي‌هاي گذشته دل خوش خواهد کرد؟