پرداخت یارانه محصول نگرش و مدیریت اقتصادی دولت احمدی‌نژاد است. برخی اقتصاددانان اعتقاد دارند که این روش برای پرداخت مستقیم یارانه تورم، رکود و بحران‌های دیگری در اقتصاد پدید آورده و دولت و مجلس قادر به قطع و یا اصلاح آن نیستند، زیرا وضعیت اقتصادی به‌گونه‌ای است که زندگی اقشار روستایی و نیازمند و به‌طور کل دهک پایین جامعه تا حد بسیاری از طریق پرداخت یارانه تامین می‌شود. دولت در شرایطی به همه مردم یارانه پرداخت می‌کند که منابع مالی محدودی دارد. بنابراین اگرچه دولت طی ماه‌های گذشته درصدد بود که با کمک مجلس مصوبه‌ای تصویب شود تا تنها به دهک‌های پایین جامعه یارانه تعلق بگیرد، اما مجلس با دولت در تصویب بودجه 97 همکاری نکرد. در نهایت طبق مصوبه بودجه 97 و بر اساس آنچه که نوبخت سخنگوی دولت دوازدهم اعلام کرد، در سال آتی همه مردم یارانه دریافت می‌کنند مگر اینکه محرز شود کسی پردرآمد و ثروتمند است. در این راستا و درباره تبعات پرداخت یارانه به همه مردم، مهدی پازوکی به گفت‌وگو پرداخته که آن را در ادامه می‌خوانید.

به گزارش روز نو : سخنگوی دولت اعلام کرد که سال آینده همه مردم یارانه می‌گیرند، مگر اینکه محرز شود کسی پردرآمد و ثروتمند است. این امر مهم را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

پرداخت یارانه نقدی به همه مردم اشتباه بزرگی است که به‌دلیل عدم همکاری مجلس با دولت در تصویب بودجه، رو به انجام است در حالی که هیچ ‌کجای دنیا به همه طبقات اجتماعی یارانه پرداخت نمی‌شود، زیرا منابع دولت محدود است. بنابراین این خود بیانگر گران اداره شدن کشور به دست مسئولان است. به همین دلیل باید اذعان داشت که دادن یارانه به همه مردم جز یک برخورد پوپولیستی چیز دیگری نخواهد بود. بنابراین روحانی باید بداند که مساله مهم توسعه و پیشرفت ایران است و از طریق توزیع پول و برخوردهای پوپولیستی نمی‌توان کشور را اداره کرد و ایران را به توسعه رساند. در لایحه بودجه 97 کشور که مجلس آن را به تصویب رساند منهای 83‌ هزار‌میلیارد تومان، تراز عملیاتی بودجه کسری دارد و این بدین مفهوم است 83‌هزار‌میلیارد تومان از پول نفت که باید صرف پروژه‌های زیربنایی و عمرانی شود، بر اساس بودجه 97 باید صرف هزینه‌های جاری شود. به همین دلیل باید اذعان داشت دولت مازاد بودجه ندارد که بخواهد آن را میان مردم توزیع کند. از این رو، نباید به همه مردم ایران یارانه تعلق بگیرد بلکه تنها باید اقشار تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی یارانه دریافت کنند و طبقات کم‌درآمد و ضعیف جامعه نیز باید نامشان در کمیته امداد ثبت شود و از طریق راستی آزمایی به آنها یارانه تعلق بگیرد.

پرداخت یارانه به همه اقشار جامعه چه تبعاتی دارد؟

پرداخت یارانه به همه مردم در بلندمدت تبعات بسیار منفی برای اقتصاد و ملت ایران به‌دنبال دارد. مجلس قیمت انرژی را ارزان کرد و اگر متوسط نرخ تورم سالی 10‌درصد باشد در چهار سال 40‌درصد می‌شود. طی چهار سال گذشته قیمت بنزین 1000 تومان بود در واقع قیمت بنزین 40‌درصد کاهش پیدا کرده است. این خود افزایش آلودگی هوا را به‌دنبال داشته است. همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد دولت با منابع بسیار محدودی روبه‌روست. در بودجه 97 وابستگی دولت به نفت 13‌هزار‌میلیارد تومان کاهش یافت و در مقابل هزینه‌های دولت نیز افزایش پیدا کرد. بنابراین تنها منبع مالی دولت مالیات است که آن هم به‌تنهایی پاسخگوی هزینه‌ها و برنامه‌های اقتصادی، که دولت در نظر دارد، نیست.

با وجود پرداخت یارانه، اصلاحات اقتصادی که بارها رئیس‌جمهور وعده آن را به مردم داده، چگونه ممکن است؟

متاسفانه مجلس شورای اسلامی به اصلاحات اقتصادی دولت توجه نکرد در حالی که اگر اصلاحات اقتصادی در اقتصاد ایران صورت نگیرد، قطعا اقتصاد کلان و توسعه کشور دچار مشکل خواهد شد. به همین دلیل تنها باید به سه دهک پایین درآمدی یارانه پرداخت شود و باید پذیرفت که کشور نیاز به اصلاحات اقتصادی دارد. اگرچه با شوک درمانی در اقتصاد مخالفم اما باید تعدیل تدریجی و قیمت‌های واقعی در اقتصاد ایران ایجاد شود. مسئولان فراموش نکنند که اصلاحات اقتصادی فرمان نمی‌پذیرد و با دستور نمی‌توان نرخ تورم را کنترل کرد. بنابراین راهکار مبارزه با تورم، سیاست پولی مناسب است نه برخوردهای تحکمی و دستوری در اقتصاد. تثبیت قیمت‌ها ابزار مناسب برای کنترل تورم نیست. با کمال تاسف هیچ‌یک از مسئولان در مجلس، دولت و سایرین به آن توجهی ندارند. سیاست تثبیت قیمت‌ها در دولت آقای احمدی‌نژاد هم اتفاق افتاد و آثار مخربی نیز به‌دنبال داشت. بنابراین مسئولان به‌ویژه مجلس و دولت باید سعی کنند نگاه یکپارچه‌ای به اقتصاد کشور داشته باشند. به عبارتی هماهنگی میان سیاست‌های پولی و مالی مناسب و سیاست‌های اقتصادی باید در دستور کار دولت قرار بگیرد. در نهایت باید اذعان داشت که اگر در کشور اصلاحات اقتصادی صورت نگیرد بحران‌های بسیار ناگواری پیش‌رو خواهیم داشت. در نتیجه هزینه این بحران‌ها و مشکلات را جامعه خواهد داد و روزبه‌روز فاصله کشور با اقتصاد توسعه یافته افزایش خواهد یافت.

دولت قبل از این درصدد بود که یارانه ‌تنها به اقشار ضعیف جامعه پرداخت شود.

دولت به‌تنهایی نمی‌تواند دست به اصلاحات اقتصادی بزند. باید برخورد علمی و کارشناسانه با اقتصاد صورت بگیرد. بنابراین هیچ‌ راهی جز این وجود ندارد که مجلس و دولت و نیز همه مجموعه نظام با یکدیگر به یک تفاهم اساسی برای تغییر در نحوه پرداخت یارانه و نیز سایر اصلاحات اقتصادی برسند. البته مجلس باید بیشتر از سایر ارکان نظام خواهان اصلاحات اقتصادی باشد. به همین دلیل معتقدم اقتصاد ایران نیاز به یک برجام اقتصادی دارد و این نیاز به تفاهم همه ارکان نظام دارد.