تابوها، خط قرمزها و محدوديت‌هاي فراواني در ايران وجود دارد كه طراحان آن‌ها دليل واضح وروشني براي‌شان ندارند؛موضوعاتي كه گاهي اوقات در كشور باعث مي‌شود تا مشكلاتي ناخواسته گريبان‌گير شود. براي مثال برخي رويدادهاي مختلف در كشور به وجود مي‌آيد كه حواشي‌اي را ايجاد مي‌كند و باعث مي‌شود تا فضا از حال عادي خارج شود و در همين مواقع تصميماتي گرفته مي‌شود كه شايد همه آن‌ها لازم نباشد. در اعتراضات اخير نيز حواشي فراواني ايجاد شد كه البته با مديرت مناسب تا حدودي بدون هزينه گزاف به پايان رسيد ولي تنها موضوعي كه همچنان حاشيه‌سازي مي‌كند، مساله‌بازداشتي‌‌هاست. افرادي كه در اين مدت توسط نيروهاي امنيتي و انتظامي بازداشت شدند و همچنان در بند هستن كه نمايندگان نگران وضعيت‌شان شدند.

نااميدي ابتدايي اميدي‌ها

به گزارش روز نو : از همان روزهاي ابتدايي در بند شدن اين افراد، برخي درخواست‌‌هاي فراواني براي اطلاع از وضعيت بازداشت‌ شدگان ارائه كردند كه يكي از آن‌ها توسط فراكسيون حقوق‌شهروندي مجلس به مسئولان مربوط ارسال شد. خبري كه توسط اعضاي اين فراكسيون رسانه‌اي شد ولي اميدي براي قبول شدن اين درخواست وجود نداشت.در همين راستا علی مطهری، نماینده تهران و نایب‌ريیس مجلس دهم، نیز در حاشیه جلسه علنی مجلس، در جمع خبرنگاران گفته بود: «بسیاری از دانشجویان، به‌ویژه دانشجویان دانشگاه تهران، آزاد شده‌اند، اما شفاف‌سازی وضعیت بازداشتی‌‌ها ضروری است». مطهری درباره بازداشتی‌های اخیر هم گفت: «به ما گفتند یک نفر در تهران و دو نفر در شهرستان‌ها خودکشی کردند و قرار شد درخصوص علت خودکشی‌ها گزارشی به مجلس ارائه شود که هنوز گزارشی به ما نرسیده است. قوه‌قضايیه باید این مسائل را توضیح دهد؛ چراکه اطلاع‌رسانی در این‌باره ضعیف است. او همچنین در پاسخ به این سوال که آیا مجلس برای بازدید از اوین مذاکره‌ای با قوه ‌قضايیه داشته یا خیر، هم گفت: «به مسئولان دادگستری، قوه ‌قضايیه و به خود وزیر دادگستری پیغام دادیم و به صورت فردی کار کردیم». او در واکنش به اینکه آیا به صورت هیاتی از طرف مجلس مذاکره‌ای انجام شده، گفت: «این مساله در جلسه هیات‌ريیسه مطرح خواهد شد». او درباره درخواست نمایندگان تهران برای بازدید از اوین هم گفت: « در جريان نيستم، اما هنوز به جایی نرسیده ولی اگر از طرف هیات‌ريیسه هیاتی مامور شوند، مجبور می‌شوند که همراهی کنند». او درباره بازدید از بازداشتگاه‌های شهرهای دیگر هم گفت: «باید ببینیم تصمیم هیات‌ريیسه چه می‌شود؛ اگر لازم باشد برای کل کشور و اگر نه فقط از اوین بازدید داشته باشند».

جنبش عارف!

اما محمدرضا عارف، ريیس فراکسیون امید، نيز كه در اين مدت‌ها تحرك ويژه‌اي از او مشاهده نشده بود، به دليل اهميت اين موضوع واكنش نشان داد. او در حاشیه جلسه علنی مجلس(يك‌شنبه)، در پاسخ سوال روزنامه شرق که درخواست بازدید نمایندگان تهران از زندان اوین به کجا رسید، گفت: «برای اینکه مردم یک اطمینانی پیدا کنند، پیشنهادی دادیم که کارگروهی را از فراکسیون امید بفرستیم تا از زندان‌ها بازدید داشته باشند». او به پیگیری‌های انجام‌شده از روز اول اعتراضات اشاره کرد و گفت: «از روز اول حادثه به‌خصوص در مورد جوانان، دانشجویان و دانش‌آموزان پیگیری کردیم که از مسئولان امر تشکر می‌کنیم که توجه کردند و بسياري آزاد شدند». ريیس فراکسیون امید همچنین درباره ترکیب کمیته‌ای که درخواست بازدید از اوین را داده‌اند، گفت: «در مجلس مطرح شد که این کمیته مرکب از فراکسیون‌های دیگر هم باشد که ما خوشحال شدیم. الان هم در حال پیگیری است که نمایندگانی از فراکسیون‌هاي مختلف از بازداشتگاه‌ها بازدید داشته باشند و گزارش آن هم به مردم ارائه شود». او در پاسخ به اینکه بازدید چه زمانی انجام خواهد شد، از اعلام زمان دقیق خودداری کرد: «بهتر است زمان ندهیم؛ آن چیزی که فراکسیون امید اعلام کرده این است که در حال پیگیری هستیم و رابطی داریم که در حال پیگیری است تا در اولین فرصت این بازدید انجام شود». عارف در ادامه به رایزنی‌ها با بخش‌های امنیتی برای انجام بازدید اشاره کرد و افزود: «ما با قوه‌قضايیه، همه نهادها و قوا در ارتباطیم؛ با بخش‌های امنیتی نيز جلسه‌ای داشتیم که توصیه کردیم دوستان در بخش‌های امنیتی نيز پیگیری کنند تا این بازدید که بي‌شك کمک‌کننده و آرامش‌دهنده خواهد بود، انجام شود». ريیس فراکسیون امید ادامه داده بود: «پیگیری به‌طور‌طبیعی در حال انجام است؛اميدواريم با بازدیدی که انجام می‌شود بتوانیم گزارش شفافی داشته باشیم». عارف در پاسخ به این سوال که در سایر شهرها هم شاهد بازداشت‌هایی بودیم؛ آیا از بازداشتگاه‌های دیگر نيز درخواست بازدید خواهید داشت یا خیر، گفت: «اولویت با اوین است؛ حال اگر بازداشتگاه‌ دیگری هم باشد از دوستان خواهش می‌کنیم که سر بزنند و گزارش جامعی را تهیه کنند». او همچنین درباره کمیته حقیقت‌یاب که به تازگي صحبت‌‌هایی درباره آن شنیده شده، پاسخ داد: «واژه‌اش را حقیقت‌یاب نگذاشتیم؛ گفتیم بروند بازدید کنند. در بازدید حقایقی نيز خودش را نشان خواهد داد که با همکاری که با بخش‌های ذی‌ربط داریم، به جمع‌بندی خوبی برسیم». عارف در بخش دیگری از گفت‌وگویش خواستار تسریع در روند انجام بازدید از اوین شد: «توصیه ما این است که بازدید سریع‌تر اتفاق بیفتد». او ادامه داد: «شاید بهتر بود که زودتر از این‌ها انجام شود. الان نيز خواهش من از دستگاه‌های مسئول، به‌خصوص قوه‌قضايیه، این است که سریع‌تر همکاری کنند تا این بازدید انجام شود». محمدرضا تابش، نایب ريیس فراکسیون امید نيز گفته بود كه در رایزنی‌هایی که با رابط پارلمانی قوه قضايیه، ريیس مجلس و معاون وزیر اطلاعات داشتیم آن‌ها با اصل بازدید موافق بودند.

نتيجه پافشاري

اما گويي اين تلاش‌ها كم‌كم به نتيجه رسيد ولي نه اينكه اجازه براي اميدي‌ها و فراكسيون حقوق‌شهروندي صادر شود بلكه براي اعضاي كميسيون حقوقي و قضايي جواز صادر شده است؛ در همين راستا محمد کاظمی، نایب ريیس کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی از موافقت با بازدید اعضای این کمیسیون از زندان اوین خبر داد.کاظمی گفته است: براساس روند جاری و درخواست کمیسیون قضایی مجلس به عنوان کمیسیون مرتبط با مسائل قضایی، موافقت شده که برخی اعضای کمیسیون قضایی به زودی از زندان اوین بازدید کنند. وی افزود: در این بازدید از محل بازداشت زندانیان جریانات اخیر نیز بازدید خواهیم کرد و با متهمین نیز صحبت می کنیم. البته اوايل آبان نيز اين كميسيون بازديدي از زندان اوين داشتند. در همان زمان حجت‌الاسلام حسن نوروزی، سخنگوی کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی، از بازدید اعضای کمیسیون متبوعش از زندان اوین خبر داده‌ و گفته بود: این در راستای بعد نظارتی مجلس انجام شد. وی با بیان اینکه در این بازدید اعضای کمیسیون دیداری نیز با ريیس زندان اوین داشتند، افزود: نکته‌ای که در این ملاقات مطرح شد این بود قضاتی که حکم زندان صادر می‌کنند خودشان به زندان‌ها رفته و با متهمان جلسه بگذارند چرا که حضور آن‌ها در زندان‌ها سبب می‌شود تا قضات با واقعیات آشنا شوند تا پس از این بتوانند در موارد بعدی تصمیمات بهتری اتخاذ کنند. سخنگوی کمیسیون قضايی مجلس با بیان اینکه وضعیت زندانیان از لحاظ روحی مناسب بود، گفت: وضعیت زندان از نظر بهداشت نیز در سطح بالایی بود. سخنگوی کمیسیون قضایی مجلس با بیان اینکه پرسنل و کارمندان زندان از وضعیت کاری خود رضایت داشتند، گفت: قرار است اعضای کمیسیون از وضعیت زندان قزل حصار و زندان تهران بزرگ و زندان‌های مراکز استان‌ها نیز بازدید کنند. حجت‌الاسلام نوروزی گفته‌بود: قرار است اعضای کمیسیون از بازدید‌های خود از زندان‌های کشور گزارشی را تهیه و جهت قرائت در صحن علنی مجلس تقدیم هیات ريیسه پارلمان کنند.لازم به ذكر است برخلاف گفته‌هاي نوروزي نه تنها بازديد ديگري از زندان‌ها صورت نگرفت بلكه گزارشي نيز قرائت نشد و همين موضوع قابل نقد است.

كار را اميد كرد

در ادامه بايد اشاره شود نمايندگان كميسيون قضايي مجلس بيشتر پيشينه همكاري با قوه‌قضاييه را دارند و به نظر مي‌رسد اگر قرار است بازديدي از زندان‌هاي كشور انجام شود، يا يك هيات تلفيقي از نمايندگان مختلف به اين امر بپردازند، يا اينكه همان فراكسيون حقوق شهروندي كه اولين درخواست را ارائه كرده بود، به زندان‌ها برود. البته هرچند هر بازديدي مديون تلاش‌هاي اعضاي فراكسيون اميد است ولي اگر گزارش بازديد نيز توسط آن‌‌ها تكميل شود، نتيجه بهتري كسب خواهد شد.

قانون