به گزارش روز نو، پاییز ۹۶ هنوز روی خوش خود را به ساکنان کلانشهرهای ایران نشان نداده‌است. آمارهای رسمی از کاهش ۵۰ تا ۷۰ درصدی بارندگی در کلانشهرهای کشور خبر می‌دهد و همزمان این هفته تهران در وضعیت وارونگی هوا قرار گرفته است و تا زمانی که باد و باران نیاید، اوضاع به همین شکل خواهد بود. براساس اعلام رسمی شرکت کنترل کیفیت هوا در تهران، شاخص آلودگی هوا نزدیک به ۱۵۰ است و در حال حاضر هوا در تهران در وضعیت ناسالم است و پیش‌بینی می‌شود این وضعیت تا اخر هفته ادامه داشته باشد. در همین زمینه، محمد رستگاری معاون پایش و نظارت اداره کل محیط زیست استان تهران از ثبات آلودگی هوا در تهران خبر داد و گفت: روزهای ناسالم برای گروه‌های حساس در سال 96 نسبت به سال گذشته 12 روز افزایش داشته است.

او با بیان اینکه شرایط پایداری هوا تا چهارشنبه ادامه دارد، گفت: شاخص عدد نزدیک به 150 است که در بعضی اوقات بالاتر از 150 و در برخی ساعات کمتر از 150 می‌رسد و در وضعیت قرمز قرار دارد که برای همه گروه‌ها ناسالم است. او با بیان اینکه اقدامات لازم انجام شده است، ادامه داد: در صورتی که این اقدامات براساس شیوه‌نامه انجام نمی‌شد، شاخص آلودگی هوا به 170 هم می‌رسید و این تمهیدات باعث شده تا وضعیت آلودگی هوا ثابت بماند و بیشتر نشود.

رستگاری خاطرنشان کرد: در زمان وارونگی هوا هر میزان آلودگی که وجود داشته باشد در هوا تجمع پیدا می‌کند و تا زمانی که شرایط جوی تغییر نکند، امکان خروج از سطح شهر تهران را ندارد.

معاون پایش و نظارت اداره کل محیط زیست استان تهران خاطرنشان کرد: در سال 96، تعداد روزهای ناسالم برای گروه‌های حساس تا امروز 60 روز بوده است که نسبت به سال مدت مشابه سال قبل 12 روز افزایش داشته است.

رستگاری تاکید کرد: براساس پیش‌بینی مدل‌های هواشناسی از روز پنجشنبه سامانه‌ای وارد کشور می‌شود که با وزش باد و احتمال بارندگی همراه خواهد بود.

گره‌های آلودگی مشخص است
علاوه بر این، با تشدید آلودگی هوا در تهران روز گذشته اعضای کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران تصمیم به گسترش طرح زوج و فرد از در خانه‌ها را گرفته‌اند که براین اساس امروز سه‌شنبه، تهران شاهد کمترین میزان از ترافیک صبحگاهی بود اما برخی این دست اقدامات را در بلند مدت زمینه‌ساز کاهش آلودگی هوا نمی‌دانند. در همین زمینه، یک استاد علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به اینکه روش‌های مسکنی مانند تعطیلی مدارس و طرح زوج و فرد راهکار کاهش آلودگی هوای تهران نیست، گفت: گره‌های آلودگی هوا در شهر تهران مشخص هستند. لازم است برای باز کردن این گره‌ها تلاش کنیم.

دکتر محمد یزدی، با بیان اینکه آلودگی هوا در تهران از نظر علمی دو منشأ اصلی دارد، اظهار کرد: این دو منشاء به طبیعی و مصنوعی تقسیم‌بندی می‌شوند.

وی درباره منشاء طبیعی آلودگی هوا توضیح داد: چندین سال است که در تهران در این موقع از سال آلودگی هوا به علت وارونگی دما تشدید می‌شود. علت وارونگی دما این است که هوا چرخش خوبی در شهر ندارد. اگر توپوگرافی شهر تهران را در نظر بگیریم متوجه می‌شویم که هوا از قسمت غربی و جنوبی وارد شهر می‌شود و  از بخش شمالی و شرقی باید خارج شود که بخش شمالی و شرقی شهر تهران توسط کوه محاصره شده است همچنین سردی هوا سبب می‌شود که هوا متراکم‌تر و سنگین‌تر شوند و گازهای شهری که معمولا سبک‌تر هستند، نمی‌توانند از شهر خارج شوند بنابراین سرمای هوا باعث تشدید آلودگی می‌شود اما در فصل گرم سال اینگونه مشکلات را نداریم.

این استاد علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی ادامه داد: مطالعاتی که توسط مراکز تحقیقاتی انجام شده است نشان می‌دهد که عوامل مصنوعی آلودگی هوا دو منبع هستند. یکی از این دو منبع، منابع متحرکی مانند خودروهای سواری، کامیون‌ها، مینی‌بوس‌ها، اتوبوس‌ها و موتورسیکلت‌ها هستند و مطالعات نشان می‌دهد حدود ۸۰ تا ۸۵ درصد آلودگی هوای تهران توسط منابع متحرک تولید می‌شود.

یزدی با بیان اینکه منابع ثابتی مانند کارخانه‌ها، منازل و تاسیسات از جمله منابع ساکن مصنوعی آلودگی هوا هستند، تصریح کرد: حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد آلودگی هوای شهر تهران توسط این منابع تولید می‌شود.

وی درباره سهم موتورسیکلت‌ها در آلودگی هوا توضیح داد: حدود یک و نیم تا ۲ میلیون موتورسیکلت در شهر تهران وجود دارد و هر موتورسیکلت ۵ تا ۷ برابر یک خودروی یورو ۴ آلودگی تولید می‌کند. ابتدا لازم است که موتورسیکلت‌ها را از این شهر حذف کنیم، البته این به معنی آن نیست که موتورسیکلت‌ها از چرخه حمل و نقل حذف شوند. در حال حاضر در اکثر کشورهای دنیا موتورسیکلت‌های برقی وجود دارد ولی چون این موتورسیکلت‌ها در کشور ما تولید نمی‌شود باید موتورسیکلت‌های برقی را از خارج از کشور وارد کنیم.