كمك ترامپ به تقویت تندروهاي ایران/لغو یکجانبه برجام بدترین گزینه برای امریکا خواهد بود

«عباس میلانی» مدیر برنامه مطالعات ایرانی در دانشگاه استنفورد و استاد دانشگده علوم سیاسی آن دانشگاه در مقاله ای در سایت «پروژه سندیکایی» اشاره می کند که استراتژی تازه امریکا تحت ریاست جمهوری ترامپ نشان از عدم درک درست او از سیاست ایران دارد.

به گزارش سايت روزنو ، میلانی می نویسد:«ایالات متحده و ایران به ندرت بر سر چگونگی مذاکرات هسته ای و سایر عناصر روابط دوجانبه با یکدیگر توافق نظر داشته اند. با این حال، اشتراکاتی میان تندروها در ایران و تندروها در دولت کنونی امریکا وجود دارند در واقع، استراتژی تازه ترامپ در قبال ایران دلیلی برای شادمانی تندروها در تهران است.

آنان دریافته اند که در امریکا رییس جمهوری به قدرت رسیده است که متحد غیر عمد آنان و هموار کننده تلاش شان برای تسلط بر حوزه سیاسی است. برای سال ها، محافظه کاران رادیکال مفهومی بوده است که حاصل ترکیب محافظه کاری و افراط گرایی در حوزه فلسفه با دیدگاه های خشونت گرایانه است.

این طیف استدلال کرده اند که مذاکره و بهبود روابط با امریکا احمقانه و بی فایده است این تندروها باور دارند که امریکا تنها خواستار تغییر نظام سیاسی در ایران و مبارزه با اسلام در منطقه است. این دیدگاه، ایران را به سوی روسیه و چین نزدیک تر کرده است.

با این حال، به دلیل تاثیرگذاری تحریم های مربوط به برنامه هسته ای ایران و پیامدهای منفی آن برای اقتصاد ایران،‌ محافظه کاران ایران در نهایت مجبور به رضایت دادن برای مذاکره با جامعه جهانی شدند.

حتی بدون تحریم نیز اقتصاد ایران تحت فشار شدیدی قرار دارد. فساد و سوء مدیریت در کنار چالش های ساختاری به همراه کاهش قیمت نفت، کمبود آب و نرخ بالای بیکاری همگی بر رشد اقتصادی ایران در طول سالیان گذشته تاثیر منفی گذاشته اند.

پس از آن درک این واقعیت که چین و روسیه نیز به دور تازه تحریم ها پیوستند موضع رادیکال ها را کمتر قابل اعتماد کرد. با این حال، تندروهای ایران که از مذاکرات قبلی ناامید بودند اکنون امید تازه ای گرفته اند.

حرکت ترامپ برای به چالش کشیدن توافق هسته ای ۲۰۱۵ میلادی، که به عنوان برجام یا برنامه جامع اقدام مشترک شناخته می شود به تندروها یک پیروزی غیر منتظره را بخشیده است. در حالی که موثرترین تحریم ها تاکنون لغو شده اند و بعید به نظر می رسد که مجددا وضع شوند محافظه کاران ایران از رویدادهای اخیر به عنوان اهرم فشار سیاسی در برابر مخالفان خود در داخل می توانند استفاده نمایند.

ائتلاف قدرتمندی از نیروهای میانه رو متشکل از اصلاح طلبان و بازیگران جامعه مدنی خواستار کاهش نفوذ روسیه در ایران هستند و نسبت به اهداف چین عدم اطمینان دارند و خواستار گشایش درها به سوی روابط اقتصادی و سیاسی بیش تر با غرب هستند.

میانه روها خواستار مسئولیت پذیری در سیاست خارجی هستند و در برنامه هسته ای با احتیاط سخن می گویند. دید آنان و امیدشان این بوده که امضای قراردادهای تجاری با شرکت های غربی سبب رفع برخی از چالش های اقتصادی ایران خواهند شد.

میانه روهای ایران می دانستند که توافق هسته ای با جامعه بین المللی دارای نواقصی بود با این وجود از آن حمایت کردند چرا که بر این باور بودند که اهرمی است که در داخل می توان از آن برای بازتر شدن فضا استفاده کرد.

روحانی وعده دارد که توافق هسته ای به منظور بهبود زخم های سیاسی ایران و رفع نگرانی های اقتصادی مورد استفاده قرار گیرد. او در کارزار انتخاباتی وعده کاهش قدرت نهادهای خاص با فعالیت انحصاری در حوزه اقتصاد را داد. با این حال، اکنون با موضع گیری ترامپ دستور کار روحانی و ائتلاف میانه روهای متحد او در عرض خطر قرار گرفته است».

نویسنده کتاب «معمای هویدا» در ادامه اشاره می کند که اکثر کسانی که در امریکا از توافق هسته ای حمایت کرده اند نیز از نواقص آن آگاه بوده اند. او می افزاید:«با این حال، آنان از توافق هسته ای حمایت کردند تا فرصتی برای تعامل با ایران فراهم شود.

انان معتقد بودند که با باز شدن درهای اقتصادی ایران به سوی بازارهای جهانی از لحاظ سیاسی نیز فضا در داخل ایران گشایش خواهد یافت. با این حال، منتقدان برجام می گویند که علیرغم توافق هسته ای، ازمایش های موشکی ایران ادامه یافته است.

با این حال، احمقانه است که فکر کنیم امریکا با خروج یکجانبه از برجام می تواند فعالیت های منطقه ای و هسته ای ایران را تغییر دهد. در واقع، هدف نهایی توافق هسته ای کاهش سطح غنی سازی اورانیوم و توقف ازمایش هسته ای ایران بود و به نظر می رسد که برجام در این زمینه کارآمد بوده است.

رد کردن برجام تنها نظام سیاسی ایران را تشویق به ازسرگیری فعالیت هایی می کند که طبق توافق هسته ای محدود شده بودند. چالش ترامپ برای برجام به احتمال زیاد مشوق رفتارهای غلط دیگر نیز خواهد بود.

در این راستا نیروهای محافظه کار در ایران با عزم بیش تری از نیروهای شبه نظامی در منطقه برای مقابله با اسرائیل و امریکا استفاده خواهند کرد. درست است که فعالیت این نیروها در منطقه متوقف نشده است اما واقعیت آن است که به دنبال توافق هسته ای تنش در روابط ایران و امریکا کاهش یافت.

در حال حاضر با توجه به رویکرد ترامپ امکان بهبود روابط میان ایران و امریکا به پایان رسیده است. به طور خلاصه، لغو یکجانبه برحام توسط امریکا بدترین گزینه در سیاستگذاری است. مهم این نیست که ترامپ چه می گوید مهم آن است که اکثریت مردم در ایران و امریکا معتقدند که برجام باید حفظ شود».

برچسب ها: ترامپ ، برجام