به گزارش روابط عمومی رادیو سلامت، درجه حرارت طبیعی بدن، بین 5/36 تا 5/37 درجه سانتی‌گراد است. اگر درجه حرارت محیط از 24، 28 یا 30 سانتی‌گراد بیشتر شود، بدن نسبت به آن واکنش نشان می‌دهد. در حقیقت هیپوتالاموس تنظیم‌کننده درجه حرارت بدن است که وقتی درجه حرارت از 35-36 درجه بالاتر رود، بتدریج عروق سطحی بدن گشاد می‌شود و تبادل حرارت بین محیط و داخل بدن انجام می‌شود و با عرق کردن مایعات، بدن خنک‌تر شده، سپس کل بدن خنک می‌شود.

اما هیپو تالاموس تا مدتی این کار تنظیم را انجام می‌دهد و اگر درجه حرارت از 40  سانتی‌گراد بالاتر برود، هیپوتالاموس کارآیی خود را از دست می‌دهد‌. در شروع گرما‌زدگی فرد عرق می‌کند و آب و مایعات و املاحی مانند سدیم، پتاسیم و... را از دست می‌دهد. بعد از آن سیاهی رفتنِ چشم‌ها، زبان خشک، اشک خشک و افتِ فشار خون اتفاق می‌افتد.

دکتر ایرج خسرو‌نیا، متخصص داخلی در گفتگو با برنامه «فراسو» به سوالات شنوندگان صدای دانش، نشاط و آامش در خصوص گرما زدگی پاسخ داد که در ادامه می خوانید.

رادیو سلامت: نشانه‌های گرما‌زدگی کدام است؟ 

اگر به فرد گرمازده آب و مایعات و آبمیوه برسانیم و قبل از آن او را به جای خنک منتقل کنیم، بهبود می‌یابد. اگر این فرد اصرار داشته باشد در گرما فعالیت کند، ممکن است دچار تهوع، اسهال، استفراغ، ضعف و بی‌حالی، سرگیجه و تاری دید شود. کم‌کم عرق نمی‌کند، بی‌جان می‌شود، تکان نمی‌خورد و ضربان قلبش تند می‌شود. خونرسانی به قلب نیز کاهش می‌یابد و حتی می‌تواند منجر به مرگ شود. البته مسمومیت، گزش مار، مسمومیت دارویی، گزش حشرات و بسیاری موارد دیگر در تشخیص افتراقی با گرما‌زدگی قرار می‌گیرند.

رادیو سلامت: کمک‌های اولیه گرما‌زدگی کدام است؟

پزشک با انجام آزمایش‌هایی که میزان سدیم و پتاسیم خون را می‌سنجد و کاهش سدیم و پتاسیم و افزایش غلظت هموگلوبین را مشاهده می‌کند، به تشخیص می‌رسد و با سرم درمانی و رساندنِ مایعات به بیمار کمک می‌کند‌. البته قرار دادن بیمار در وانِ آب سرد هم از روش‌های پیشنهادی است.

رادیو سلامت: کدام دسته از افراد بیشتر در معرض گرمازدگی هستند؟ 

نوازدان و شیرخواران به علت تکامل نیافتن سیستم‌های خنک‌کننده بدن مستعد گرما‌زدگی هستند. افراد سالمند هم به علت سختی رگ‌ها، آترواسکلروز و تنگی عروق که در آنها وجود دارد، تبادل حرارتی کمتری انجام می‌دهند. این افراد احساس تشنگی کمتری هم دارند. در نتیجه این گروه افراد هم مستعد ابتلا به گرما‌زدگی هستند.

به‌طور کلی، افرادی که مجبورند مدت زیادی در مقابل نور آفتاب کار کنند، مانند کارگران ساختمانی، افراد پلیس و راننده‌های تاکسی، بیش از سایرین به‌گرما زدگی دچار می‌شوند.

رادیو سلامت: برای پیشگیری از گرما‌زدگی چه توصیه‌ای می‌کنید؟

برای پیشگیری از گرما‌زدگی توصیه می‌شود، افراد هنگام تردد در خیابان در هوای گرم از لباس رنگ روشن استفاده کنند و کلاه لبه‌دار داشته باشند. افراد سالمند و کودکان و شیر‌خواران در ساعت بسیار گرم در منزل بمانند و همه افراد هنگام خروج از منزل چه در فصول گرم و چه در سایر فصول سال مقدار مناسبی آب همراه داشته باشند.

رادیو سلامت: آیا سیستم بدنی افرادی که در مناطق بسیار گرم زندگی می‌کنند، با افزایش دما سازگاری می‌یابد؟

بله، بدن افرادی که در مناطق بسیار گرم زندگی می‌کنند، بتدریج با این شرایط سازگار می‌شود، چرا که بدن در مقابل عوامل خارجی بتدریج مقاوم می‌شود و دفاع می‌کند و به آن عادت می‌کند.

رادیو سلامت: چه توصیه‌ای برای افرادی که نسبت به سایرین بیشتر عرق می‌کنند، دارید؟

بهتر است این افراد به پزشک مراجعه کنند و از نظر غدد داخلی مثل تیروئید بررسی شوند. اگر عملکرد تیروئید‌شان طبیعی است، تعریق مشکلی ایجاد نمی‌کند.