پنج مسئله کلیدی مرتبط با ایران در مقایس جهانی پس از پیروزی روحانی در انتخابات ارزیابی ابعاد داخلی و بین المللی انتخابات ایران و پیروزی حسن روحانی کماکان ادامه دارد.

به گزارش روزنو، «رضا مرعشی» در مطلبی در سایت «هافینگتون پست» اشاره می کند که با انتخاب روحانی ایران دست های خود را باز کرده است اکنون جهان باید مشت گره کرده خود را باز کند او پیروزی روحانی را فرصتی برای دیپلماسی به ویژه برای امریکا، اسرائیل و عربستان سعودی دانسته است. 

این تحلیلگر می نویسد: «در منطقه ای مملو از جنگ اشغالگری و فقدان ازادی های دموکراتیک رای دهندگان ایرانی بار دیگر برای چهار سال دیگر به روحانی عملگرا رای دادند. آنان با علم به این که خواست اصلاحات سیاسی اقتصادی و اجتماعی یک ماراتن است نه دو سرعت این رای را دادند به این منظور آنان خواستار اصلاحات توسط روحانی با سرعتی بیش تر هستند ایرانیان صبر استراتژیک را در عرصه سیاست داخلی و خارجی از خود نشان داده اند. در اینجا پنج مسئله کلیدی مرتبط با انتخابات ایران در مقیاس جهانی است»: 

نخست آن که چشم انداز روحانی برای پرداختن به مسائلی است که برای جامعه ایران اولویت دارد که مهم ترین آن کاهش بیماری اقتصادی است. تیم او می خواهد با جذب سرمایه گذاری خارجی میزان اشتغال را افزایش دهد جای تعجب ندارد که روحانی گفت خواستار لغو تمام تحریم ها در دور دوم است.

 این کار دشواری است اکنون واشنگتن به طور یکجانبه تحریم ها را علیه ایران حفظ کرده است و ترامپ تمایل کمی به تعامل با ایران از خود نشان داده است. این در حالیست که اکثریت جهانیان مشتاق به بهبود روابط دیپلماتیک و اقتصادی با تهران هستند اتحادیه اروپا، روسیه و چین پیروزی روحانی را تبریک گفته و خواستار همکاری با او شدند امریکا در عوض به عربستان سعودی نزدیک شده که در سرکوب ازادی بیان سابقه دارد بعید به نظر می رسد که ترامپ پیشنهادهای دیپلماتیک روحانی را بپذیرد در تیجه سیاست امریکا در قبال ایران از اروپا،‌روسیه و  اسیا دور می شود.

 روحانی اروپا ،روسیه و چین به توافق هسته ای پایبند می مانند در حالی که فقط امریکا است که خواستار آن نخواهد بود. با این حال، منزوی کردن ایران از سوی امریکا دشوار است بخصوص آن که روحانی خواستار تعامل با جهان است. 

ترامپ در نهایت مجبور می شود که انتخاب کند ایا پیامدهای مرتبط با تحریم ها که مانع پیاده سازی برجام است را می پذیرد و یا توافق هسته ای را پاره کرده و امریکا را منزوی تر می سازد. علاوه بر آن نزدیکی ترامپ به عربتسان سعودی نشان می دهد که او خواستار جذب سرمایه های عربستان سعودی است اما واقعیت آن است که بازی با حاصل جمع صفر به نفع هیچ کس نیست. 

نکته دوم آن که روحانی نشان داده که علیرغم وخامت روابط ایران وعربستان سعودی هنوز پیشنهاد مذاکره با ریاض را روی میز نگه داشته است. 

نکته سوم آن که روحانی اسرائیل را رد می کند و هیچ برنامه ای برای توسعه دیپلماتیک با تلاویو ندارد با این حال، او سیاست ایران را تغییر داده است و خویشتن داری نشان داده است اخیرا او از شعارهای ضد اسرائیلی نوشته شده روی موشک های ایران انتقاد کرد. 

نکته چهارم درباره موضوع سوریه است که موجب ایجاد یک جنگ نیابتی شده است و هزینه آن بر روی دوش مردم سوریه است روحانی در دور دوم ترجیح می دهد تا مذاکرات برای تقسیم قدرت به منظور اتش بس را ادامه دهد او ممکن است قادر به متقاعد کرن بازیگران بیش تری شود در این میان ممکن است مصالحه ای صورت گیرد دستگاه امنیتی و رژیم سیاسی سوریه دست نخورده باقی بماند و هر یک از اعضای گروه های مخالف نیز متقابلا پای میز مذاکره بنشینند و اسد از قدرت کناره گیری کند. 

نکته پایانی آن که انتخاب دوباره روحانی فرصت فوق العاده ای در مقیاس جهانی برای افزایش گفت و گو و دیپلماسی است. تیم او می داند که هیچ چاره دیگری برای رسیدن به اهداف اقتصاد داخلی به جز تعامل با جهان خارج وجود ندارد.

 سابقه روحانی نشان می دهد که تعامل مداوم می تواند تنش را کاهش داده و باعث ایجاد راه حل های مسالمت امیز برای رفع اختلافات و منازعات شود. اگر جهان مشت گره شده خود را باز کند ایران بار دیگر دست خود را برای دوستی دراز خواهد کرد. 

شکبه خبری «الجزیره» نیز در گزارشی تحت عنوان درس هایی از انتخابات در ایران می نویسد:«اگر روحانی نتواند به فقرا و به حاشیه رانده شدگان در اقتصاد در حال رشد ایران برسد بار دیگر بومی گرایان می توانند تولد و ظهوری دوباره داشته باشند».

این شبکه خبری می نویسد: «نمایشی تماشایی از تجلی اراده دموکراتیک مردم ایران در برابر نهادهای تندرو را شاهد بودیم آنان به حسن روحانی برای ادامه اصلاحات حلزونی در درون نظام ایران رای دادند به نظر می رسد تغییرات خزنده در راه هستند این یک دگردیسی است این نه یک انقلاب که یک اصلاحات است. 

از کل جمعیت ایران که بیش از ۸۰ میلیون نفر است 52 میلیون رای دهنده واجد شرایط وجود داشتند و بیش از ۷۰ درصد از آنان یعنی ۴۱ میلیون نفر در انتخابات شرکت کردند میزان مشارکتی خیره کننده این نمادی از اراده دموکراتیک بود. 

مجموع آرا نشان داد که ۲۳ میلیون به روحانی و ۱۵ میلیون به رقیب محافظه کار او رئیسی رای دادند. این نشانه ایستادگی رای دهندگان در برابر نهادها و فرهنگ سنتی بود. اما این اراده دموکراتیک فرصتی برای محک زدن روحانی و کابینه اوست. 

مردم ایران منتظر تغییرات ملموس اقتصادی ناشی از برجام هستند. در مقابل روحانی ترامپ قرار دارد که کار را سخت تر می کند و نشان داد که علاقمند به فروش تسلیحات به عربستان سعودی و دلجویی از اسرائیل و حامیان میلیاردر خود مانند شلدون ادلسون است در نتیجه موانع مالی بیش تری در برابر روحانی قرار دارند.

 اما حضور قدرتمند ایران در عراق، سوریه و لبنان نیز برای موفقیت امریکا در مبارزه علیه داعش کلیدی و مهم هستند فراتر از امریکا، روسیه و چین؛ ایران مسائل فوری منطقه ای دارد که ممکن است روحانی را به چالش بکشد. هر قدرت منطقه ای اکنون در امور داخلی کشورهای دیگر دخالت می کند. انتخاب روحانی احتمالا تاثیر کمی بر روی ژئوپولیتیک منطقه خواهد داشت اما ژئوپولیتیک منطقه بر روی ریاست جمهوری روحانی تاثیری جدی خواهد گذاشت».

این شبکه خبری می افزاید:«روحانی هر چه بیش تر سرمایه خارجی جذب کند و تنش در منطقه کاهش یابد دست قوی تری در داخل کشور خواهد داشت. پیروزی روحانی پیروزی طبقه متوسط فارغ از ایدئولوژی حاکم منسوخ شده بود.

اگر جمهوری اسلامی بخواهد در فضای نولیبرالیسم جهانی شده زنده بماند نیازمند باز کردن فضا برای طبقه متوسط است. دو پیروزی مداوم روحانی در سال ۲۰۱۳ و ۲۰۱۷ میلادی سیگنالی از سوی طبقه متوسط است و این که آنان خواستار دموکراسی هستند. اما نمی توان ۱۵ میلیون رای دهنده به رئیسی را نیز نادیده گرفت. 

روحانی ممکن است نسخه ایرانی ماکرون فرانسوی باشد با این حال، او می توانست کلینتون در امریکا باشد که در انتخابات باخت. درس های شکست لوپن در فرانسه و پیروزی ترامپ در امریکا باید یک هشدار برای روحانی و حامیان او باشد اگر دولت او به فقرا ومحرومان در نتیجه سیاست های نولیبرالی اقتصادی رسیدگی نکند این جمعیت می تواند در انتخابات بعدی ترسناک تر و مهیب تر از هواداران ترامپ و لوپن باشد. خطر ظهور احمدی نژادی جوان و تکراری و جذاب برای فقرای شهری و روستایی همیشه در کمین است».