رحلت آیت الله هاشمی رفسنجانی بالطبع تبعات زیادی در ساختار سیاسی کشور خواهد داشت و خلاء ایشان اتفاق‌های پیش‌بینی نشده‌ای را رقم خواهد زد. یکی از سؤال‌های مهمی که این روزها به طور جدی مطرح می‌شود، این است که چه کسی به‌عنوان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام جایگزین مرحوم هاشمی خواهد شد و انتخاب هر فرد چه پیامی در پی خواهد داشت.

به گزارش روز نو؛ این سؤال در حالی به وجود آمده که هاشمی رفسنجانی در جایگاه مردمی خود به ویژه در سال‌های اخیر با اقبال عمومی وافری روبه‌رو شد و همین مسئله باعث شده تا مطرح‌کردن جایگزینی برای این بخش از زندگی سیاسی آیتالله کمی دشوار و شاید هم غیرممکن باشد، چرا که در حال حاضر و در شرایط سیاسی حاکم بر کشور، شخصیتی که بتواند در عین جامع الاطراف بودن، نظرش برای اکثر گروههای سیاسی و دو جریان غالب سیاسی ایران، مورد وثوق باشد، در صحنه سیاست حضور ندارد. با این حال در این چند روز چهره هایی چون آیت الله ناطق نوری، آیت الله شاهرودی، آیت الله آملی لاریجانی، آیت الله جنتی، علی اکبر ولایتی، غلامعلی حداد عادل و. . . به عنوان رئیس احتمالی مجمع تشخیص مصلحت نظام مطرح می‌شوند و باید منتظر ماند و دید در نهایت چه کسی برای اولین بار از تاریخ تاسیس این مجمع بر روی صندلی ریاست آن تکیه خواهد زد. هر چند که آیت‌الله دری نجف‌آبادی روز پنجشنبه اظهارداشته بود که در فقدان آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی خللی در کار مجمع تشخیص ایجاد نخواهد شد.» اما کرسی خالی ریاست این مجمع اذهان را به خود مشغول کرده است. آیت‌الله هاشمی بعد از رهبر انقلاب از سال ۱۳۶۸ تا هفته گذشته که آخرین جلسه مجمع برگزار شد، ریاست آن را برعهده داشت و مشخص نیست که امروز و برای جلسات بعدی چه کسی بر این صندلی خواهد نشست. دری‌نجف‌آبادی همچنین در ابن باره می‌گوید: «با توجه به اینکه دوره اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام در اسفندماه امسال پایان می‌یابد این مساله در صلاحدید مقام معظم رهبری است که برای این چند جلسه باقیمانده فردی را برای ریاست معرفی یا اینکه مدیریت جلسه را برعهده اعضا بگذارند، چرا که وظایف هر یک از آقایان طبق قانون مشخص است.»
 
مرید، جانشین مراد
 
در بین اسامی که برای جایگزینی آیت‌الله هاشمی در راس مجمع تشخیص مصلحت مطرح است، حساب ناطق نوری با دیگران فرق دارد. شیخ نور در واقع شبیه‌ترین سیاستمدار به رئیس ارتحال یافته است. همچنین این چهره در مقام رییس دفتر بازرسی دفتر مقام معظم رهبری فعالیت می‌کند که نشان دهنده این است که مورد تایید و وثوق رهبری قرار دارند. آقای ناطق نوری همچنین از جانب سلیقه‌های مختلف سیاسی هم مورد حمایت قرار می‌گیرند و البته باید اشاره‌ای به این کرد که ایشان با سابقه یک دوره ریاست در قوه مقننه، نشان داده است که صلاحیت حضور در راس یک نهاد مهم در نظام جمهوری اسلامی را دارد.
ناطق نوری جایگزین شایسته هاشمی
حجت الاسلام محسن غرویان در همین رابطه به بهار می‌گوید: جناب آقای ناطق از چهره‌های معتدل درون نظام هستند که همیشه اصرار به مشی اعتدال و گریز از افراط را سرلوحه فعالیت‌های خود می‌داند و دقیقا به همین دلیل می‌تواند در نهادی که وظیفه‌اش غیر از تشخیص مصلحت نیست، به عنوان محور، تاثیرگذاری مثبتی را از خودش برجای بگذارد.
مدرس فلسفه اسلامی حوزه علمیه قم همچنین ادامه داد: نوع رفتاری که ناطق نوری در این چند سال حساس گذشته از خود بروز داده است، به طور کاملا ملموسی همه را به این نتیجه مشخص می‌رساند که وی هم رای و هم نظر آیت‌الله هاشمی بود و هم اکنون می‌توان ریاست احتمالی ناطق نوری در مجمع تشخیص را تداوم حضور درخشان مرحوم هاشمی در این نهاد حساس دانست و برهمین اساس، باید گفت انتخاب ایشان به عنوان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام انتخابی کارآمد خواهد بود.
محسن غرویان در پایان صحبت هایش گفت: کشور شرایط فوق العاده حساسی را پیش روی خود می‌بیند که در این حالت دوری جستن از تندروی و آرامش ضرورتی است که باید به آن توجه داشت و این را هم در نظر گرفت که انتخاب آقای ناطق نوری به عنوان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام گامی بلند در راستای اعتدال‌گرایی خواهد بود.
ناطق، گزینه معتدل
محمدتقی فاضل میبدی نیز در گفت‌وگو با بهار می‌گوید: علی اکبر ناطق نوری به دلیل اصرار به مشی اعتدال‌گرایانه، در میان گزینه‌های مطرح‌شده، شایسته‌ترین گزینه برای جانشینی آیت الله هاشمی رفسنجانی در جایگاه ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام هستند.
عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم در ادامه اظهاراتش با اشاره به برخی از اختلاف‌نظرهایی که در فضای سیاسی وجود دارد، گفت: چند دستگی در عالم سیاست سمی کشنده تلقی می‌شود و به همین دلیل واجب است تا فضا را به سمت همنوایی ببریم. جناب آقای ناطق در کنار اینکه هم با اصولگرایان در ارتباط هستند و هم با طیف اصلاح‌طلب و اعتدال‌گرا نشست و برخاست دارند، در دفتر مقام معظم رهبری هم مسئولیت دارند و دقیقا به همین دلیل در برقراری توازن در فضای سیاسی قطعا حضوری موثر خواهند داشت.
استاد دانشکده مفید قم همچنین ادامه داد: ناطق در سی و چند سال گذشته کرسی‌های مهمی را در اختیار خود دیده است و به همین دلیل حب قدرت و جایگاه ندارد و همین عامل خوبی است تا عموم هم با ریاستش در مجمعی که یکی از نهادهای مهم نظام است، به راحتی کنار بیایند.
محمد تقی فاضل میبدی در پایان سخنانش با اشاره به ضرورت گریز از تندروی اظهار داشت: ناطق نوری در رفتارش به همه نشان داده که آرامش را در هر شرایطی اولویت می‌داند و به همین دلیل چهره‌ای منطقی‌تر از ایشان برای ریاست مجمع تشخیص نیست، چرا که اگر فضا باشد به طور قطع با تندروی برخوردهایی جدی و لازم را خواهد داشت.


*بهار