نوژن اعتضاد السلطنه:«پیام محسنی» مدیر پروژه ایران در مرکز مطالعات بلفر در دانشگاه هاروارد است. او هم چنین در امور خاورمیانه و ایران نیز تحلیل های کارشناسی ارائه می دهد. 

به گزارش سایت روزنو، او در مقاله تازه خود به پیامدهای انتخابات ایران و امریکا برای برجام پرداخته است. محسنی به تازگی به ایران سفر کرده است و تحلیلی را از سفر تازه خود ارائه داده است. 

او در مقاله ای در بولتن جهانی انرژی اتمی می نویسد:«ایران پس از توافق هسته ای با قدرت های جهانی وارد قلمروی نامعلومی شده است. من شش هفته پیش به ایران سفر کردم در نتیجه فرصتی بدست آوردم که تجربه دست اولی از تحولات و تغییرات و عدم اطمینان در آن کشور داشته باشم. 

به نظر می رسد خوش بینی های گسترده اولیه درباره توافق هسته ای درباره انتظارات اقتصادی ناشی از آن که در ابتدا ایجاد شده بود در حال رنگ باختن است در این میان سوالات زیادی وجود دارند: آیا ایران باید در اقتصاد جهانی ادغام شود؟ با لغو تحریم ها تا چه میزان شاهد بهبود وضعیت اقتصادی ایران خواهیم بود؟ سیاست رییس جمهوری بعدی امریکا چه خواهد بود و چه کاری را درباره ایران انجام خواهد داد؟ با پیروزی اخیر ترامپ در انتخابات امریکا این پرسش ها برای ایرانیان به مقولاتی مهم تر تبدیل شده اند. لفاظی های ترامپ در دوران کارزار انتخاباتی و پاسخ های متقابل مقام های نظامی ایرانی سبب شده است تا دستاورد سیاسی و دیپلماتیک روحانی و ظریف که برجام باشد بیش از پیش در معرض تهدید قرار گیرد. 

آن چه که امریکا در گام های بعدی انجام دهد برای آینده روابط ایران و امریکا حائز اهمیت بالایی خواهد بود. در صورتی که ترامپ تلاش کند تا مذاکرات مجددی در قبال مسئله هسته ای با ایران داشته باشد و به طور نمایان تحریم ها علیه ایران را افزایش دهد تهران الزاما برجام را لغو نخواهد کرد با این حال، به احتمال زیاد در مقابله به مثلی آشکار منافع ایلات متحده در سرتاسر خاورمیانه را به معرض خطر خواهد انداخت و توازن قوای داخلی به سمت محافظه کاران سنگینی خواهد کرد. در صورتی که تحریم ها به طور قابل توجهی افزایش یابند احتمال آن وجود دارد که ایران بار دیگر فعالیت های هسته ای خود را آغاز کند اقدامی که از سوی امریکا به عنوان نقض مفاد برجام قلمداد خواهد شد. ایران در آن زمان اعتماد به نفس بیش تری خواهد داشت چرا که می داند دیگر کشورهای عضو گروه ۱+۵ موافق اقدامات تنبیهی امریکا علیه ایران نیستند». 

محسنی در ادامه می نویسد:«براساس مشاهدات من این چارچوب بزرگتر عدم قطعیت در مورد آینده ایران است و باعث ایجاد دو گرایش متضاد در داخل آن کشور شده است: یکی ازادسازی اجتماعی و فرهنگی و باز کردن درها به سوی جهان خارج و دیگری پرخاشگری انقلابی و افزایش تنش میان ایران و غرب. توانایی ایران برای شرکت در این روند به ظاهر متناقض معمای منحصر بفردی است که به جمهوری اسلامی این امکان را می دهد تا پویایی قدرت در داخل و روند رو به گسترش افزایش نفوذ در منطقه را دنبال کند حتی با جود آن که رقابت ها و منازعه میان جناح های مختلف در عرصه سیاست داخلی ایران ادامه دارد». 

این پژوهشگر سیاسی می افزاید:«در سفر اخیرم به ایران دیدم که سطح زندگی اجتماعی در تهران تا چه اندازه باز شده است. دسترسی به اینترنت با سرعت بالا متداول شده است در حالی که فیلتر برخی از وب سایت ها به خصوص سایت های خارجی کاهش یافته است و تقریبا همگی در شبکه های اجتماعی حضور دارند از تلگرام و واتس اپ گرفته تا اپلیکیشن های دیگر را می توانید در گوشی اکثر شهروندان تهرانی ببینید. کار به جایی رسیده است که حتی برنامه های تلویزیونی دولتی نیز برای جذب مخاطب از پروفایل های رسانه های اجتماعی استفاده می کنند. پوشش زنان به سفت و سختی گذشته نیست و اجرای آن در سطح حداقلی قرار دارد. تعداد گردشگران خارجی افزایش یافته و فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) شلوغ تر از همیشه است و هتل ها با جمعیت کثیر و متنوعی از بازدیدکنندگان مواجه شده اند». 

محسنی در ادامه می افزاید:«به طور همزمان ایران سیاست های انقلابی و امنیتی در حال رشد خود را ادامه می دهد برای مثال، در جنگ سوریه از اسد حمایت می کند. تابلوهای تبلیغاتی و ویدئو کلیپ ها در حمایت از مدافعان حرم را می توانید ببینید. ایران هم چنین از شهدای افغان در سوریه تمجید بعمل آورده است. ایران در عرصه سیاست خارجی فعالیت هایی را در دهه های گذشته نیز داشته است اما هرگز تا این اندازه به صراحت آن را هم چون جنگ سوریه پوشش خبری نداده است. 

همزمان با این موضوع جناح تندرو و مکتبی در ایران بر این باور است که برجام بخشی از استراتژی بزرگتر غرب برای فشار بر ایران به منظور منحرف کردن آن کشور از مسیر انقلابی است. در این زمینه تندروها تلاش برای اصلاحات سیاسی و اقتصادی را تهدیدی برای امنیت ملی قلمداد می کنند. انتخاب ترامپ به عنوان رییس جمهوری امریکا ممکن است این دیدگاه را در ایران تقویت کند چرا که مشاوران ترامپ افرادی جنگ طلب هستند. با این حال، با توجه اظهارات خاص ترامپ در قبال بحران سوریه و دولت روسیه ممکن است احتمال درک مشترک بیش تر ایران و امریکا در قبال مسائل خاورمیانه حاصل شود». 

او در پایان می نویسد:«این روند دوگانه و همزمان ازادی های اجتماعی داخلی و انقلابی گری در خارج از کشور پیچیدگی های نظام سیاسی ایران را نشان می دهند اما پیچیدگی ای که آیت الله خامنه ای مقام عالی رهبری ایران از آن تحت عنوان نرمش قهرمانانه و انقلابی گری عملگرایانه یاد کرده اند. این موضوع نشان می دهد که ایران در تلاش برای مدیریت شرایط دشوار کنونی از طریق تقویت منافع انقلابی خود و تثبیت موقعیتش در خاورمیانه در برابر نفوذ غرب در منطقه می باشد».