یکی از متعلقات و شاید معضلات شهرهای بزرگ به ویژه پایتخت پدیده‌ای است که روز به روز رشد بیشتری دارد؛ پدیده‌ای که خود را فریاد می‌زند و می خواهد به اشکال متنوع فروخته شود؛ از آدامس و لواشک و کش مو تا کفش و کیف و لوازم الکترونیکی و... 

پدیده دسفروشی این روزهای تهران با اما و اگرهای بسیاری مواجه است؛ عده‌ای از فعالان اجتماعی در دفاع از دستفروشان و نقد سیاست‌های شهرداری در این زمینه، کمپینی راه انداخته‌اند با این عنوان که دستفروشی جرم نیست و شاید اخباری با این عناوین، ساماندهی دستفروشان در مترو و...(هر چند در حد خبر)، مرهون تلاش‌های این عده باشد؛ عده‌ای از شهروندان اما با حضور بی‌رویه دستفروشان در اماکن عمومی به خصوص مترو، به طور کلی مخالف‌اند، به اعتقاد آن‌ها این اماکن متعلق به همه است و عده‌ای آرامش را سلب و فضا را به طور کلی اشغال کرده‌اند.

در این‌که افراد دستفروش بر حسب نیاز مالی این کار را انجام می‌دهند یا خیر و یا این‌که درآمدهای بالایی دارند، گمانه‌زنی های بسیاری وجود دارد؛ در این‌جا هدف، عملکرد شهرداری در این زمینه است. نعمت احمدی، وکیل پایه یک دادگستری و حقوقدان در این زمینه با همدلی به گفت‌وگو نشسته است؛ او عملکرد ناموفق شهرداری را ناشی از سوء مدیریتی می‌داند که ممکن است در بسیاری از مواقع به نفع خود شهرداری هم باشد.

احمدی از اعضای شورای اسلامی شهر می‌خواهد به دلیل خدشه‌دار شدن اقتدار نظام در انظار عمومی توسط عملکردشهرداری در پدیده دستفروشی، شهردار را استیضاح کنند. 

این وکیل دادگستری همچنین محمدباقر قالیباف، شهردار تهران را یک خلبان نظامی می‌خواند که تنها با هدف رئیس‌جمهورشدن، در سمت مدیریت شهری قرارگرفته است.

نفس دستفروشی جرم نیست

وکیل دادگستری با بیان این مطلب که نفس دستفروشی جرم نیست، می‌گوید: ایجاد مزاحمت برای دیگر حرفه‌ها جرم است؛ خیابان شارع عمومی و متعلق به همه است؛ کسی که آن را اشغال کند و در کنار مزاحمت، به حقوق طبیعی فروشندگانی که مالیات می‌دهند و مجوز قانونی دارند، تجاوز کند، مجرم است.

ناتوانی شهردار

احمدی در توضیح دلایل رشد این جرم، توضیح می‌دهد: همه این جرایم به ناتوانی مدیریت شهری برمی‌گردد؛ محمدباقر قالیباف، تخصصی در مدیریت شهری ندارد؛ خلبانی نظامی است و به این دلیل که می‌خواهد رئیس‌جمهور بشود، مدیر شهری شده و با نوع برخوردی که با دستفروش‌ها دارد، اقتدار نظام را در اذهان عمومی خدشه‌دار کرده است؛ به این صورت که مردم در ذهنشان این قضیه به وجود بیاید که نظام از حل قضیه دستفروشان ناتوان است. او ادامه می‌دهد: یک روز اراذل و اوباش- به گفته خود مسئولان شهرداری- را برای برخورد با دستفروش ها می‌آورند؛ یک روز نیروی پلیس، برخورد می‌کند و باقی روزها هم رها می‌شوند و این باعث می‌شود که کل نظام برای مردم زیر سوال برود به این دلیل که نمی‌تواند مانع گروهی که برای دیگران ایجاد مزاحمت می‌کنند، بشود. 

همه جای دنیا دستفروش دارد

این حقوقدان توضیح می‌دهد: در تمام دنیا دستفروشی هست؛ در نیویورک، واشنگتن، رم، پاریس و لندن و تهران و.. دستفروش داریم؛ تفاوتی که تهران با سایر شهرهای دنیا دارد، تجاوز به حقوق همه است که از ناحیه دستفروشان صورت‌ می‌گیرد.احمدی ادامه می‌دهد: شهردای های کشورهای مختلف نتواسته‌اند این پدیده را حذف کنند اما به خوبی آن را کنترل کرده‌اند. 

رشوه‌گرفتن ماموران شهرداری

اما برخی ماموران شهرداری در ازای دریافت پول، به دستفروشان اجازه می‌دهند به کار خود ادامه دهند؛ این را احمدی با سند و مدرک می‌گوید: او توضیح می‌هد: دفتر کاری من در شلوغ‌ترین بخش دستفروشی تهران است و بارها از پنجره اتاقم شاهد رد و بدل‌‌شدن پول میان ماموران شهرداری و دستفروش‌ها بوده‌ام و مانند یک مستندساز از این قضیه فیلم‌برداری هم کرده‌ام. 

دستفروشان را اجیر می‌کنند

احمدی در ادامه توضیح می‌دهد: 70 درصد دستفروش‌ها عوامل عمده‌ها هستند؛ عمده‌هایی که چند نفر را اجیر می‌کنند؛ کالاهایی را در اختیار آن‌ها می‌گذارند و آخر روز هم درصدی را به آن‌ها می‌دهند؛ دستفروشی که ده گونی جنس دارد، شب آن‌ها را کجا نگهداری می‌کند؛ یک قدرت مافوق و مجموعه خاصی آن‌ها را هدایت می‌کنند و این کالاها را هم نگهداری می‌کنند.

ترویج تخلف

وکیل دادگستری می‌گوید: در حال حاضر این پدیده به نحوی گسترش پیدا کرده که زمانی که کاسب‌ها متوجه می‌شوند که شهرداری در این قضیه ناتوان است و انگیزه ندارد یا حتی منافعی از عملکرد این دستفروش‌ها می‌برد، جلوی مغازه خودشان اجناسشان را دستفروشی می‌کنند؛ عملا شهرداری با این کار باعث شده افرادی هم که متخلف نبودند، به اجبار دست به تجاوز به حریم شهری بزند.

شهردار را استیضاح کنید

با اشاره به ناتوانی شهری و با نگاهی به تجربه سایر کشورها به این پدیده باید گفت که می‌توان مکان‌هایی از شهر یا ساعات خاصی را به این کار اختصاص داد؛ و شهرداری می‌تواند این پدیده را

ساماندهی کند.احمدی در نهایت به قضیه استیضاح شهردار به دلیل عدم توانایی در مدیریت شهری می‌رسد و می‌گوید: با این اوصاف، شورای شهر، باید شهردار تهران را از این بابت که با سوءمدیریت عملا اقتدار نظام را در اذهان عمومی زیر سوال برده، استیضاح کند.