سیدعباس عراقچی، معاون حقوقی و امور بینالملل وزیر امور خارجه و رئیس ستاد پیگیری برجام دیروز در چهلونهمین نشست اجلاس معاونان حقوقی دستگاههای اجرايی کشور حضور یافت و بهعنوان یکی از سخنرانان، مهمترین دستاوردها و چالشهای پیش روی برجام را تشریح کرد و گفت: مذاکرات هستهای تبلور توانمندی دپیلماتیک جمهوری اسلامی ایران بود. به گزارش ایرنا، سیدعباس عراقچی برجام را دستاورد بزرگ ملت ایران و ثمره ١٢سال مقاومت و پافشاری بر اصول و ایستادگی بر شعار معین «انرژی هستهای حق مسلم ماست» عنوان کرد. وی با بیان اینکه نتیجه مذاکرات برای دو طرف بردـبرد است، اظهارداشت: از نظر من برد به این معناست که ما به خواستههایمان رسیدهایم و طرف مقابل هم به خواستههای خود رسید؛ ضمن اینکه خواستههای طرف مقابل در تناقض خواستههای ما نبود. به گفته عراقچی خواستههای ما این بود که برنامه هستهای صلحآمیز ما ازجمله غنیسازی توسط جامعه بینالملل به رسمیت شناخته شود و به کار خود ادامه دهد و تحریمها برداشته شود که این خواستهها محقق شد. خواسته طرف مقابل بعد از چندین مرحله جرح و تعدیل این بود که جلوی بمب هستهای ایران را گرفته باشند و ادعا کنند که بدون جنگ به این هدف دست یافتهاند. رئیس ستاد پیگیری برجام در بخش دیگری از سخنانش گفت: دستاورد و خواسته اصلی ما که به آن دست پیدا کردیم، تحمیل اراده به ٦ قدرت برتر جهانی بود که در مدت ١٢سال هر چه داشتند، انجام دادند ولی نتوانستند سیاست خود را به ما تحمیل کنند؛ در واقع نخستين دستاورد ما تحمیل اراده به طرف مقابل بود. کسی باور نمیکرد پرونده PMD بسته شود عراقچی لغو ١٢ قطعنامه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی را اقدامات انجام شده در این مدت عنوان کرد و اظهار داشت: درحال حاضر ١٢ قطعنامه شورای حکام لغو شده و قطعنامه جدیدی صادر شده است که به آینده و اجرای برجام نگاه میکند. معاون وزیر امورخارجه ادامه داد: چه قطعنامه ٢٢٣١ و چه قطعنامه آخر شورای حکام فقط به آینده نگاه میکند و اینکه توافق برجام چگونه اجرا شود و به گذشته کاری ندارد؛ این یک دستاورد حقوقی و سیاسی بود که موضوعات گذشته و PMD حل شد. عراقچی گفت: مقام معظم رهبری هم در تأیید توافق هستهای آن را منوط به بسته شدن PMD کرده بودند و کسی باور نمیکرد که این پرونده بسته شود درحالیکه PMD پایه مشروعیت قطعنامههای شورای حکام بود که میگفت ایران به دنبال برنامه هستهای غیرصلحآمیز است. وی اضافه کرد: سالها اسناد را جمعآوری و بنای PMD را ایجاد کرده بودند که ایران به دنبال سلاح هستهای است و بهعنوان تهدید امنیتی به شمار میرود. مستندات زیاد بود که عمده آنها جعلی و داستانپردازی و مقداری از آن هم ناشی از بیتجربگی ما بود؛ اینها پایه مشروعیت همه اتهامات علیه ما شده بود که با بسته شدن PMD این اتهامات رفع شد. رئیس ستاد پیگیری برجام لغو زیرساختهای تحریمهای آمریکا و دستورات اجرایی رئیسجمهوری آمریکا درخصوص تحریمهای ایران را از دیگر اقدامات انجام شده در این مدت عنوان کرد و اظهار داشت: اگرچه تحریمهای کنگره لغو نشده است، ولی رئیسجمهوری آمریکا در برجام متعهد شده است که اینها را اجرا نکند و در واقع تعهد برجامی قویاي برای روسای جمهوري آمریکا است و اگر این تحریمها را اجرایی کنند، به مثابه لغو برجام تلقی میشود. دستاوردهای اقتصادی برجام عراقچی با اشاره به دستاوردهای اقتصادی برجام اظهار داشت: تا قبل از روز اجرای برجام ١٢میلیارد دلار از منابع کشور وارد شد، بهطوری که طبق توافق ژنو مقرر شده بود ماهانه ٧٠٠میلیون دلار ارز آزاد شود که انجام شد. علاوه بر این تا قبل از روز اجرای برجام، ١٣ تن طلا که در کشورهای آفریقایی بلوکه شده بود وارد کشور شد. وی ادامه داد: بعد از برجام همه پولهای ما در خارج کاملا آزاد شده و اختیار خرج کردن آن دست بانک مرکزی است. اینکه رقم دقیق آن چقدر است، بانک مرکزی میتواند بگوید؛ چرا که پولهای مختلف با صاحبان مختلف داریم. رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام توضیح داد: بخشی از آن متعلق به خود دولت است؛ قسمت اعظم آن مربوط به بانک مرکزی است و بخشي از آن هم مربوط به وزارت نفت است که قبل از واریز به بانک مرکزی بلوکه شده بود. عراقچی یادآور شد: علاوه بر این، بخشی از پول هم در چین سپرده شده است که از قبل بوده است؛ بنابراین جمع این رقمها ممکن است رقم بالایی باشد اما مهم این است که همه این پولها آزاد شده و در اختیار صاحبان آنها است. وی ادامه داد: بهرغم حرفهایی که میزنند سوئیفت بهطور کامل آزاد شده و امکان ارتباط بانکی برای نقل و انتقال پول وجود دارد. بلافاصله از فردای اجرای برجام سوئیفت اظهار داشته بانکهای ایرانی میتوانند برای اتصال به آن اقدام کنند و تنها چهار بانک ایرانی که مهمترین آن بانک صادرات است به سوئیفت متصل نشدهاند. وی یادآور شد: ارتباط بانکها ارتباط پیچیدهای است؛ اما با اطمینان میگویم سوئیفت بهطور کامل برقرار شده است اما اینکه آیا در مدت ٥٠ روز گذشته ارتباطات بانکی بهطور کامل برقرار شده است یا نه همکاران بانکی اذعان میدارند که کار زمانبری است و باید بانکها روابط کارگزاری ایجاد و کدهای مربوطه را مشخص کنند تا ارتباط برقرار شود. وی اضافه کرد: در این مدت چندین میلیارد دلار مبادله شده است اما برای رسیدن به حالت قبلی باید این را مدنظر داشته باشیم که شبکه بانکی شبکه بسیار گستردهای است و این شبکه در سالهای اخیر از همه جا قطع شده بود. براساس گزارشات بانک مرکزی و وزارت اقتصاد تبادلات مالی در سطح قابل قبولی برقرار شده و این مبادلات کماکان انجام میشود.عراقچی با اشاره به مشکل پیش آمده در بیمه نفتکشها اظهار داشت: درحال حاضر بیمهها برقرار شده، مشکل بیمه اتکایی برای نفتکشها وجود داشت که آن هم برطرف شد و مجوزهای لازم از طرف آمریکایی گرفته شده است. علاوه بر این ٨٠٠ نفر حقیقی و حقوقی از لیست تحریمهای شورای امنیت، آمریکا و اتحادیه اروپا خارج شدهاند و تعاملات خود را شروع کردهاند.عراقچی صدور مجوز فروش هواپیما به ایران و صادرات فرش و مواد غذایی به آمریکا را از دیگر اقدامات انجام شده در این مدت عنوان کرد و اظهار داشت: علاوه بر این، آمریکاییها مجوز کار شعبات غیرآمریکایی دولت آمریکا را هم صادر کردهاند. مشکلات و چالشهای پیش روی اجرای برجام رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام در ادامه از مشکلات و چالشهای پیش روی اجرای برجام گفت و اظهار داشت: بخشی از این مشکلات فنی و تکنیکی است و برطرف کردن آنها زمانبر است. عراقچی افزود: فروش نفت ما تا قبل از تحریمها دو و نیممیلیون بشکه در روز بود که این رقم در اثر تحریم به یکمیلیون بشکه رسید و با توافق ژنو در این سطح متوقف شد و اگر توافق ژنو انجام نمیشد، قرار بود صادرات نفت ایران به صفر برسد. وی ادامه داد: در این مدت مشتریان ما از دست رفتهاند و شما باید بازاریابی کنید؛ چرا که قراردادهایی که در این زمینه منعقد میشود، طولانیمدت است وگرنه طرف مقابل به تعهد خود در زمینه لغو تحریمهای نفتی ایران عمل کرده است. وی با بیان اینکه در فاصله ٥٠ روز اخیر توانستهایم ٥٠٠هزار بشکه از بازار نفت را احیا کنیم، اظهار داشت: در این مدت بین یکمیلیون و ٤٠٠هزار تا یکمیلیون و ٧٠٠هزار بشکه نفت صادر شده است. عراقچی با بیان اینکه در مدت یک سال، میتوانیم به ظرفیت قبل از تحریمها برگردیم، اضافه کرد: ظرفیت تولید نفت کشور در این مدت ٤٠٠هزار بشکه افزایش یافته است. وی یادآور شد: یکی دیگر از چالشهایی که با آن مواجه هستیم، تداخل تحریمهای برداشته شده با تحریمهای باقی مانده است. برخی از تحریمها مربوط به حقوق بشر و تروریسم باقی مانده است. علاوه بر این تحریمهای اولیه که از اول انقلاب وجود داشته، لغو نشدهاند و براساس این تحریمها، اتباع آمریکایی حق تعاملات اقتصادی با ایران را ندارند. به گفته معاون وزیر امور خارجه، تحریمهای ثانویه بهخاطر پرونده هستهای اعمال شده که براساس آن هر کسی با ایران همکاری میکرد، مشمول این تحریمها میشد. تحریمهای اولیه هنوز باقی است و هر کسی با ایران همکاری کند، جریمه میشود؛ اما تحریمهای ثانویه لغو شده است.