ظريفيان:اصلاح‌طلبان در زمين رقيب بازي نكنند | روزنو

Roozno | پایگاه خبری تحلیلی روزنو

به روز شده در: ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ - ۱۸:۲۲
کد خبر: ۱۸۱۸۱۸
تاریخ انتشار: ۱۰:۲۴ - ۲۰ بهمن ۱۳۹۴
 غلامرضا ظريفيان استاد تاريخ دانشگاه تهران است. او دانش‌آموخته دوره دكتري تاريخ اسلام است و سابقه معاونت دانشجويي وزير علوم در دولت را اصلاحات را در كارنامه دارد. ظريفيان چهره‌اي اصلاح‌طلب است كه همواره در مباحث مربوط به دانشگاه محل رجوع است. اما او به تازگي در اظهاراتش خطر تندروي در فضاي سياسي كشور را گوشزد مي‌كند و جامعه را از عواقب تسلط جريانات تندرو انذار مي‌دهد و مي‌گويد: تندروي ايجادكننده شبهه و ابهام در سطح جامعه است. درباره انتخابات مجلس آینده و وضعیت اصلاح‌طلبان، «آرمان» گفت‌وگویی با او داشته است كه در ادامه مي‌خوانيد: 
 
از نظر شما برگزاري انتخابات پرشور و باشكوه چه ثمراتي دارد؟

تاكيد و خواست مقام معظم رهبري و جناح‌هاي سياسي كشور از جمله اصلاح‌طلبان و اصولگرايان مبني بر برگزاري انتخابات پرشور است. چراكه دلسوزان نظام معتقدند برگزاري انتخابات باشكوه به وجود آورنده اميد و شوق در ميان ملت است و در اقتدار ملي و نوع نگاه جامعه بين‌المللي تاثير بسزايي دارد. متاسفانه فضاي ايجادشده تعداد قابل توجهي از دلسوزان و افراد متعهد به نظام، انقلاب، آرمان‌هاي ملت و داراي توانايي قابل توجه درعرصه سياسي، اجتماعي و فرهنگي را از حضور در رقابت انتخاباتي محروم كرده است و طبيعي است كه اين جو در ايجاد احساس نااميدي و ياس در افراد تاثيرگذار جامعه موثر است. اما با وجود نامهرباني‌ها، افراد اصلاح‌طلب و دلسوز نظام كه راه سعادت را در حضور پاي صندوق راي مي‌بينند، با وجود اين موضوع خواهان حضور فعال و حداكثري مردم در پاي صندوق راي هستند. در واقع سخنان رئيس‌جمهور محترم چنين مضموني داشت. آقاي روحاني با خلاصه گويي و ايجازگويي تلاش نمودند، عصاره نگراني موجود در جامعه را بيان کنند و هشدار دهند تا مبادا رويه‌هاي شكل‌گرفته به اميد ملت و نيروي فعال صدمه وارد سازد. به نظر من اصلاح‌طلبان و فعالان سياسي و اجتماعي بايد تلاش كنند مردم را درك كنند و بدانند حضور آنها نقش تعيين‌كننده دارد. بايد به مردم قبولاند كه حضور آنها در صحنه انتخابات92 باعث پايان خوش پرونده هسته‌اي شد. جامعه ما مشكلات زيادي دارد، از جمله بحث اشتغال و بحث عدم‌ پيوند جدي دانش با توسعه و ايجاد رفاه عمومي براي كشور و ارتقاي شاخصه‌هاي عمومي كه برنامه‌ريزي براي رفع اين مشكلات بايد در دستور كار اصلاح‌طلبان قرار گيرد. اگر مردم را به اين نكات اميدوار كنيم درانتخابات حضور جدي‌تر و آگاهانه‌تري خواهند يافت و همين حضور باعث مي‌شود كه با قدرت بيشتري براي اصلاح كاستي‌هاي گذشته و اجراي برنامه‌ها برنامه‌ريزي شود.

ورود نيروهاي با صلاحيت و كار آمد به مجلس داراي چه آثار و نتايجي است؟

با وجود عدم تاييد صلاحيت‌ها بايد به اين نكته اشاره نمود كه در ميان افراد تاييد صلاحيت‌شده چهره‌هايي وجود دارد كه از قابليت و صلاحيت بالايي برخوردارند و همين امر در كنار تلاش در جهت جلوگيري از ورود تندروها مي‌تواند انگيزه لازم براي مشاركت سياسي جريان اصلاح‌طلب را فراهم آورد. چرا كه هرگاه تندروها در كشور مسئوليتي برعهده گرفته‌اند، داراي آثار بسيار تلخ و در برخي موارد غير قابل جبران بوده است. بنابراين براي جلوگيري از حضور تندروها، تلاش‌ها بايد درجهت گزينش افراد توانا و كارآمد در ميان تاييدشدگان قرارگيرد. چرا كه قوه مقننه بخش مهم و تصميم‌سازكشور است و نيروهاي خوش فكر، معتدل و متخصص مي‌توانند با راهيابي به مجلس شوراي اسلامي نقش تاثيرگذاري برتصميمات مهم داشته باشند. در صورت ورود اشخاص با صلاحيت و كارساز به مجلس، همگرايي، همدلي و همراهي سه قوه بيشتر خواهد شد. لذا مردم احساس آرامش و راحتي خواهند كرد. حضور مردم در فرايند تصميم‌گيري منطقي، عاقلانه و ايجاد اميد به آينده تاثيرگذار است و بايد اين احساس در ميان ملت شكل گيرد كه نقش تاثيرگذاري در شكل‌دهي به سرنوشت خود دارند.

شاهديم كه در اين دوره كمتر از هميشه از عدم شركت در انتخابات حرفي در ميان است. تحليل شما از اين رويكرد جديد جامعه چيست؟

بله، اما به نظر من بدنه اصلي اصلاح‌طلبان هيچ‌گاه بحث تحريم انتخابات را مطرح نكرده‌اند و اين بحث در گذشته توسط برخي جريان‌هاي حاشيه‌اي مطرح شده است. اصلاح‌طلبان نبايد هيچ‌گاه به بهانه‌هاي حزبي و گروهي، مردم و جو حاكم بر جامعه را از دست بدهند. حيات سياسي اصلاح‌طلبان به مردم و حضور آنها در عرصه‌هاي سياسي و اجتماعي بستگي دارد؛ اين نكته بايد با ظرافت در نظر گرفته شود. نتيجه حضور جدي مردم در انتخابات، موفقيت اصلاح‌طلبان و معتدلان در انتخابات خواهد بود. اگر مردم اميدوار باشند كه حضورشان نقش موثري براي اتفاقات مثبت آينده دارد، نتيجه انتخابات سال۹۲ در انتخابات سال جاري نيز تكرار خواهد شد. تجربه نشان داده است هرگاه مردم با اميد كافي در انتخابات حضور پيدا نكنند، فضا به نفع افرادي ايجاد مي‌شود كه حضورشان در مراكز حساس، خسارت‌هاي سنگيني به ارمغان آورده است.

درگذشته همواره از دانشگاه به عنوان يكي از بال‌هاي اصلاحات نام برده مي‌شد. به نظر شما در دولت فعلي نيز دانشگاه نقش پيشرو و حامي خود را حفظ كرده است؟

انتخاب روحاني در حقيقت تحقق خواسته مردمي و بخش قابل توجهي از خاستگاه بدنه روشنفكري، دانشگاهي و نخبگان سياسي كشور بود. روحاني در عمل توانست با حركت در مسير اعتدال نظر بخش زياد و قابل توجهي از اين افراد را جلب كند. از همين جهت است كه دانشگاه كه هميشه محل پرسش، تحول و دگرگوني، دفاع از عدالت، آزادي و حقوق اساسي مردم و نيل به آرمان‌هايي از جمله دفاع از حقوق اساسي انسان‌ها، دفاع از حرمت و كرامت انسان‌ها بوده است، رابطه خوبي با دولت روحاني دارد. غلبه جريان دانشجويي و دانشگاهي هم از نظر تجربه تاريخي و هم به لحاظ معرفتي روشن است كه به كدام سو ميل دارد. اما در طول تاريخي كه دانشگاه در كشور ما دارد، شاهد اين بوده‌ايم كه گفتمان مسلط بر دانشگاه گفتمان دفاع از عدالت، دفاع از قانون‌گرايي و دفاع از آزادي‌هاي مندرج در قانون و دفاع از رشد متكي بر توسعه دانش بنياد بوده و تابلوي اين نوع شاخص‌ها نيز مشخص است كه با كدام گفتمان نزديك‌تر است. به هر حال ما بيش از چهار و نيم ميليون بدنه دانشجويي داريم كه بخش قابل توجهي از آنها در نگاه كلان خود از چارچوب‌هايي كه ذكر شده دفاع مي‌كنند. دانشگاه اين دولت را با همه تنگناهايي كه دارد نماد كمك به گفتمان خود مي‌داند و اقبال جامعه دانشجويي نسبت به دولت يازدهم بسيار مناسب است. گرچه مشكلات جامعه ما پيچيده و حل آن نيز زمانبر است، اما به هر رو روحاني در دو سال گذشته گام‌هايي بيشتر در جهت حل پرونده هسته‌‌اي و مسائل اقتصادي برداشت و همين براي جامعه دانشگاهي ما راضي‌كننده است. در واقع دولت يازدهم با اقدامات سنجيده و تلاش‌هاي پي در پي خود درجهت رفع ايران هراسي برآمد. اين مساله يكي از اقدامات بزرگ دولت روحاني شمرده مي‌شود. اكنون ملت ايران با در نظر گرفتن اين مسائل و مقايسه آن با گذشته به خوبي مي‌دانند در شرايط كنوني كه كشور در آستانه اجرا شدن برجام به سر مي‌برد، چه افرادي مي‌توانند در آينده نقش مفيد و اثر‌گذاري ايفا كنند.

براي جلوگيري از اقدامات تندروانه بهترين عكس العمل چيست؟

ظهور و بروز تندروي در اين سال‌ها بلوغي را در سطح جامعه پديد آورد. همچنين آموختن از تجربه‌هاي پيشين در ميان سلايق و جناح‌ها و طيف‌هاي سياسي مختلف اجماعي جدي و بالا را به وجود آورد و همگان همت خود را در جهت عدم تكرار وضعيت و شرايط گذشته قرار داده‌اند. اين امر ارتباط مستقيمي با خواسته مردم دارد. نظر سنجي‌هاي انجام شده توسط دستگاه‌هاي رسمي كشور به خوبي نشان‌دهنده اين است كه مردم ايران اقبالي جدي در كمك به ايجاد فضا و رخدادي همانند شرايط واوضاع انتخاباتي رياست‌جمهوري در سال 92 دارند. انتخاباتي كه حاصل آن تعامل جدي با جهان بيرون، توجه جدي به مسائل و مصالح و منافع ملي و تقويت بنيان‌هاي مقاومت جامعه به همراه خواهد داشت. ايجاد اين فضا همچنان مورد خواست و پذيرش ملت است. جريانات تاثيرگذار بايد تمام همت و تلاش خود را در جهت خنثي كردن طرح‌هاي مورد نظر برخي از تندروها قرار دهند، چرا كه افراد تندرو تمام تلاش خود را در جهت ايجاد ياس و نااميدي در جريانات معتدل و اصلاح‌طلب قرار داده‌اند تا اشخاص كار آمد از صحنه رقابت و سياست كنار روند و تندروها عرصه قدرت و سياست را در دست گيرند و در تمام صحنه‌ها حضور داشته باشند. اين درك در ميان افراد اصلاح‌طلب و معتدل به وجود آمده كه در طراحي تندروها قرار نگيرند. اصلاح‌طلبان نبايد در زمين رقيب بازي كنند.

شما با اين ايده كه اصلاح‌طلبان از افراد گمنام تاييد شده در ليست خود استفاده كنند، موافقيد؟

‌ اين ايده بستگي به نقش موثر اصلاح‌طلبان و بدنه آنها دارد. اگر اين چهره‌ها به خوبي به مردم شناسانده شوند، چه بسا كه آنها بتوانند همان عملكرد افراد با سابقه را از خود نشان دهند. براين باورم كه نسل بعدي جامعه ايران نسلي كار آمد و توانمند است كه درك صحيحي از مصالح كشور دارد. دركي عمومي كه در ميان جناح‌ها وجريانات سياسي و بدنه عمومي جامعه وجود دارد. اصلاح‌طلبان با وضعیت فعلي به شكل ديگري درسال92 درگير بودند. اصلاح‌طلبان خود را براي انتخابات رياست‌جمهوري آماده كرده بودند ولي متوجه شدند كه اگر دست به يك اقدام فداكارانه نزنند طبيعتا ممكن است كشور راه گذشته را ادامه دهد ولي گذشت كردند و باعث به وجود آمدن فضاي مثبتي در جامعه شدند كه تا امروز نيز اين فضاي مثبت ادامه دارد و اثرات اين فضا باعث شد كه اميد به آينده براي مردم و به ويژه نسل جوان پررنگ‌تر شود. اين نكته مهم است كه با صبوري و خويشتنداري بايد اين مسير را ادامه داد و از ايجاد هرنوع كنش نا‌اميد‌كننده كه منجر به آن شود بخشي از جامعه در صحنه سياسي حضور نيابد، پرهيز كرد.

به نظر شما رفتار تندروها از نظر سياسي چه عواقبي مي‌تواند داشته باشد؟

تندروي ايجادكننده شبهه و ابهام در سطح جامعه است. زماني كه شبهه در جامعه شكل گرفت، اين امر حضور مردم را در عرصه‌هاي مختلف به‌شدت دچار كندي و ابهام مي‌كند و مشاركت مردمي را كم رنگ مي‌سازد. بنابراين همگان بايد تلاش خود را در جهت كاهش ميزان نفوذ و حضور تندروها در عرصه‌هاي مختلف قرار دهند تا حضور اين افراد تاثيرات منفي خود را در سطح جامعه نگذارد.

به نظر مي‌رسد كه جريان تندرو براي دولت در حوزه روابط بين‌المللي هم ايجاد مشكل كند. در اين خصوص چه تحليلي داريد؟

بله، در اين راستا مي‌توان به حادثه حمله به سفارت عربستان سعودي اشاره نمود. هرچند كه مسئولان بلندپايه كشور در برابر این رفتار، موضعي تند و جدي اتخاذ كردند، اما به هر حال حاصل و نتيجه اين عمل تند آسيب ديدن چهره معتدل كشور در مجامع بين‌المللي و ضربه زدن به مصالح و منافع ملي كشور بود. نكته قابل ذكر اين است كه عواقب و نتايج رفتار جريانات تندرو نگرش منفي افكار عمومي در داخل و خارج از كشور را به همراه خواهد داشت. در اين راستا لازم است ميان دلسوزان انقلاب تلاش شود و بسيجي عمومي در جهت به حاشيه راندن تندروها پديد ‌آيد.

با اين حساب مي‌توان به تشكيل مجلسي معتدل اميدوار بود؟

من معتقدم كه مردم با حضور و مشاركت درانتخابات رياست‌جمهوري سال 92 خواست و مطالبات خود را به همگان نشان دادند. لذا در انتخابات آتي مجلس خبرگان و شوراي اسلامي هم شاهد آن خواهيم بود كه با حضور در پاي صندوق‌هاي راي بار ديگر خواست خود را ابراز خواهند كرد. چراكه تلاش و خواست اصلي مردم در جهت ايجاد ايران آباد و سرافراز است. تصور مي‌رود كه رويداد سال ۹۲ در هفتم اسفند ماه سال جاري يك‌بار ديگر تكرار خواهد شد. با همان رويكرد، اصلاح‌طلبان و جريان معتدل در انتخابات مجلس و خبرگان ورود پيدا خواهند كرد. بر اين اساس انتطار اين است كه نقش جريان‌هاي تندرو در مجلس آتي بسيار كمرنگ‌تر از مجلس نهم باشد.

نظر شما
نظراتی كه حاوی توهین و مغایر قوانین کشور باشد منتشر نمی شود
لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید
نام:
ایمیل:
* نظر:
ویژه روز
عکس روز
خبر های روز