این روزها بازار خودرو کشور در حالی به رکود رفته که همزمان کمپینی با نام "خرید خودرو صفر ممنوع" نیز شکل گرفته و برخی معتقدند این ماجرا بر رکود بازار دامن زده و خواهد زد. این در حالی است که خودروسازان کشور چندان واکنشی به کمپین موردنظر نشان نداده و حتی آن را کاملا مردمی و خودجوش نیز نمی دانند.

به گزارش صنعت نویس،در این بین، هاشم یکه زارع مدیرعامل ایران خودرو نیز تاکید می کند که کمپین "خرید خودرو صفر ممنوع"، ریشه مردمی نداشته و به اصطلاح خودجوش نیست و برخی منافعی پشت آن دارند.

به گفته وی، این کمپین حتی می تواند پشتوانه سیاسی نیز داشته باشد، چه آنکه برخی می خواهند به واسطه آن، توقعات از دولت را (در دوران پساتحریم) بالا ببرند. مدیرعامل ایران خودرو همچنین این موضوع را گفته می شود کمپین مذکور می تواند قیمت خودرو را پایین آورده و به تولید آسیب بزند، رد می کند.

به اعتقاد یکه زارع، کمپین "خرید خودرو صفر" دوامی ندارد، هرچند بخشی از اعضا و حامیانش را مردم عادی تشکیل داده و ایران خودرو خود را بدهکار آنها می داند. گفت و گو با مدیرعامل ایران خودرو را در ذیل می خوانید.

 

-چه می کنید با کمپین "خرید خودرو صفر ممنوع"؟ نگران فروش نرفتن محصولات تان نیستید؟

به نظرم این کمپین پدیده ای گذرا است و دوامی ندارد.

-اما به نظر می رسد طرفداران زیادی را به خود جذب کرده؛ از مردم عادی گرفته تا...

مردم حق دارند بابت مسائلی مانند کیفیت و خدمات پس از فروش و...، از خودروسازان ناراضی باشند، اما من بعید می دانم تشکیل این کمپین خودجوش باشد.

-یعنی فکر می کنید کسی یا گروهی پشت کمپین موردنظر است؟

قطعا این کمپین به جریان یا گروهی وابستگی دارد و من نمی توانم قبول کنم که خودجوش است. 

-اما خیلی ها معتقدند این کمپین ریشه در عملکرد نامناسب خودروسازان دارد و نتیجه کم کاری هایی است که ایران خودرو و سایپا طی سال های گذشته داشته اند. به هر حال این یک واقعیت است که مردم رضایت چندانی از عملکرد خودروسازان نداشته و از کیفیت و قیمت و خدمات پس از فروش ناراضی اند.

قبول دارم که خودروسازان کم کاری هایی را در این سال ها داشته اند، اما نمی توان گفت کمپین "خرید خودرو صفر ممنوع" به همین دلیل شکل گرفته است، چون همان طور که گفتم، خودجوش و مردمی نیست.

-خب پس فکر می کنید این کمپین را چه کسانی ایجاد کرده و اداره می کنند؟

نمی دانم، فقط مطمئنم یک سری در آن منافعی دارند.

-برخی فعالان صنعت خودرو، انگشت اتهام را به سمت واردکنندگان و خودروسازان چینی نشان رفته اند و معتقدند آنها طراحان و ذینفعان اصلی کمپین موردنظر هستند؛ این در حالی است که خود آنها (واردکنندگان و چینی ها) نیز از کمپین و به تبع آن رکود بازار، متضرر شده اند.

برخی مواقع یک عده کارهایی را انجام می دهند که در شروع به هدف شان می رسند، اما آخرش را نمی توانند اداره کنند و خودشان هم متضرر می شوند.

البته من معتقدم پشت این کمپین، فقط جریان اقتصادی نیست و مسائل سیاسی نیز وجود دارد.

-مسائل سیاسی چرا؟

به هر حال برخی بدشان نمی آید با استفاده از صنعت خودرو، اهداف سیاسی خودشان را دنبال کنند.

-دقیقا چه کسانی؟

به هر حال پس از توافق هسته ای ایران و کشورهای 1+5 در وین، مردم انتظار کاهش قیمت دارند، نه فقط در خودرو بلکه در بسیاری دیگر از کالاها؛ بنابراین هستند کسانی که می خواهند در این شرایط، توقعات از دولت را بالا ببرند.

الان شرایط به شکلی است که مردم در انتظار ورود خودروهای با کیفیت و کاهش قیمت ها هستند و چون خودرو را سیاسی کرده اند، برخی میخواهند از راه دامن زدن به این مسائل (کاهش قیمت و ورود خودروهای جدید) سبب افزایش توقع از دولت شوند. 

-پس شما معتقدید کمپین "خرید خودرو صفر ممنوع" ریشه سیاسی هم دارد؟

بله، این کمپین مثل یک معجون می ماند که همه چیز در آن است. هر چه هست، متاسفانه برخی در کشور راه و رسم اوباما رییس جمهور آمریکا را در پیش گرفته اند.

-راه و رسم رییس جمهور آمریکا؟ چطور؟

اگر یادتان باشد، اوباما در زمان تحریم ها دست روی چند صنعت مهم گذاشت، از جمله خودروسازی؛ الان برخی با دامن زدن به رکود بازار خودرو، می خواهند صنعت خودرو را در داخل تحریم کنند.

-خیلی ها معتقدند یکی از دلایل رکود بازار خودرو که خودتان هم به آن اشاره کردید، عجله خودروسازان در اعلام نام شرکای احتمالی آینده شان بوده؛ شما این را قبول دارید؟

چه اشکالی دارد مردم بدانند، شرکای آینده ما کدام شرکت ها هستند؛ اعلام این موضوع وظیفه ماست، زیرا سبب می شود آنها (مشتریان) تصمیم بهتر و درست تری در بازار خودرو بگیرند.

-در کل که اشکالی ندارد، اما مطرح شدن نام خودروسازانی مانند فولکس واگن و فیات به عنوان شرکای آینده خودروسازی کشور، این توقع را در مردم ایجاد کرد که خودروهای باکیفیت و ارزان خارجی در راه ایران است؛ به اعتقاد کارشناسان، اصلا خیلی ها به همین دلیل خرید خودرو را عقب انداختند.

به هر حال ما وظیفه داریم اخبار خوب را در اختیار مردم بگذاریم تا بتوانند تصمیم بگیرند که چه خودرویی را خریداری کنند. 

-اما فعلا که هیچ خبری از خودروسازان خارجی نیست و مردم نمی دانند خودروهای خوب چه زمانی به ایران خواهند آمد.

اتفاقا ما قصد داریم به زودی اخبار جدیدی را در این مورد به اطلاع مردم برسانیم. در واقع به زودی اعلام خواهیم کرد که کدام خودروها چه زمانی و با چه قیمتی به ایران می آیند و با این حساب مردم مختار خواهند بود خودرو داخلی بخرند و یا صبر کرده خودروهایی را که قرار است بیایند، خریداری کنند.

-کمی از بحث کمپین "خرید خودرو صفر ممنوع" دور شدیم؛ فکر می کنید این ماجرا چه تاثیری بر روند تولید ایران خودرو بگذارد؟

ما یک بنگاه تولیدی هستیم، بنابراین همواره به میزان نیاز و تقاضای بازار، خودرو تولید و عرضه می کنیم. الان هم اگر تقاضا کم شود، عرضه را پایین می آوریم و به عکس اگر تقاضا رشد کند، تیراژ را بالا خواهیم برد.

-خب اگر کمپین مربوطه قوی تر شده و مردم بیشتری خرید خودرو را تحریم کنند، چه؟ این موضوع تیراژ خودرو را قطعا پایین خواهد آورد، در آن صورت نگران کمبود نقدینگی نیستید؟

مطمئن باشید کار به آنجا نخواهد رسید که چنین کمپین هایی بخواهند به تولید آسیب برسانند و خودروسازی کشور را تعطیل کنند.

-به نظر می رسد خیلی با اطمینان صحبت می کنید، در حالی که کارشناسان تاکید دارند رکود بازار خودرو جدی است و بخشی از مشتریان رسما خرید خودروهای داخلی را تحریم کرده اند.

ما در تولید یک نقطه سر به سر داریم و با اطمینان می گویم کار به آنجا نمی رسد که تیراژ خودرو خیلی کم شود. به نظر من کمپین "خرید خودرو صفر ممنوع" در نهایت پنج درصد روی تولید ما اثر می گذارد. به عبارت بهتر، در نهایت تنها پنج درصد تولید ما در نتیجه رکود فعلی بازار و کمپین موردنظر، مازاد خواهد بود.

-احتمالا در جریان هستید که کمپین مورد بحث، یکی سری اخبار و شایعات را نیز به دنبال داشته است، از جمله اینکه می گویند انبار خودروسازان پر شده و خودروها فروش نمی روند.

اجازه بدهید در مورد موجودی انبار توضیح بدهم تا ذهن تان در این مورد بیشتر روشن شود. خودروهای ما از زمانی که خط تولید را ترک می کنند تا زمانی که به دست مشتری می رسند، یک پروسه 16 روزه را طی متحمل می شوند. در این 16 روز، تست های نهایی روی خودرو انجام و کارهای مربوط به تسویه حساب مشتریان و شماره گذاری و بیمه انجام و سپس تحویل مالکان شان خواهند شد. البته قبلا این پروسه سه ماه طول می کشید، اما حالا به 16 روز رسیده است.

-اما آقای اکبر ترکان مشاور رییس جمهوری، چندی پیش اعلام کرد در یکی از پارکینگ های خودروسازان، 80 هزار خودرو وجود دارد که فروش نرفته است.

من نمی دانم منظور آقای ترکان کدام خودروساز بوده، اما به زودی وی را می بینم و اصل ماجرا را می پرسم تا مشخص شود در کدام پارکینگ 80 هزار خودرو پارک است.

-یعنی رکود فعلی بازار و کمپین و... هیچ تاثیری در موجودی انبار ایران خودرو نداشته است؟

در حد سه روز؛ منظورم این است الان ماندگاری خودرو در انبارهای ما، سه روز بیش از قبل شده است. اصلا اجازه بدهید ساده تر برایتان توضیح بدهم. ما روزی دو هزار و 300 دستگاه خودرو تولید می کنیم و الان با توجه به شرایط به وجود آمده، بین شش تا هفت هزار دستگاه به موجودی انبارمان اضافه شده است. به عبارت بهتر، در حال حاضر شش هفت هزار خودرو بیش از گذشته در انبارهای شرکت وجود دارد، بنابراین آن 80 هزار دستگاهی که گفتید، به ایران خودرو مربوط نیست.

-طبق صحبت های قبلی تان، ایران خودرو قرار است طی سال جاری 660 هزار دستگاه محصول تولید کند،آیا رکود فعلی بازار اجازه تحقق این برنامه را خواهد داد؟

برنامه تولید امسال ما البته 600 هزار دستگاه است و من منظورم این بوده که در نهایت 10 درصد به این رقم در سال جاری اضافه خواهد شد. با این حال اینکه طی امسال چند دستگاه خودرو را به تولید برسانیم، این موضوع بستگی مستقیم به شرایط بازار دارد. اگر تقاضا افزایش یابد، بیش از 600 هزار دستگاه تیراژ خواهیم داشت و اگر نیاز بازار کم شود، کمتر از این رقم تولید خواهیم داشت، بنابراین تولید امسال ما به کشش بازار بستگی دارد.

این سیاست ایران خودرو به عنوان یک بنگاه اقتصادی است که طبق نیاز بازار تولید کند، حالا چه کمپین "خرید خودرو صفر ممنوع" امثال ها باشند و چه نباشند. البته یک نکته دیگر را هم در مورد موجود انبار نباید فراموش کرد.

-چه نکته ای؟

اینکه ما نمی خواهیم خودرو صفر کیلومتر معیوب دست مشتریان بدهیم و از همین رو ممکن است گاهی توقف خودروها در پارکینگ و انبار، طولانی شود. خودتان بهتر می دانید که مشتریان همواره از خراب بودن خودروهای صفر شکایت می کنند و از همین رو ما سختگیری هایی را برای قطعات ورودی به خطوط تولید در نظر گرفته ایم، چون نمی خواهیم وقتی کسی خودرویی را تحویل می گیرد، بلافاصله راهی تعمیرگاه شود. در کل منظورم این است که طولانی شدن توقف خودرو در پارکینگ ها می تواند به دلیل سختگیری های کیفی نیز باشد، نه فقط رکود بازار و کمپین. 

-اگر موافق باشید کمی هم به بحث قیمت خودروهای داخلی بپردازیم، چه آنکه اصلا یکی از اهداف اصلی کمپین "خرید خودرو صفر ممنوع"، کاهش قیمت است. در واقع مشتریان می خواهند آنقدر خودرو نخرند که قیمت ها به شدت افت کند. به نظر شما این انتظار مشتریان تا چه حد منطقی بوده و قابل تحقق است؟

من از شما می پرسم، کدام کالا و خدمات کاهش قیمت داشته و سا ااصلا امکان این را دارند که خودرو داشته باشد؛ الان مگر محصولات کشاورزی ما ارزان شده اند؟ مگر لبنیات کاهسش قیمت داشته؟ مگر قیمت خدمات ارائه شده به مردم پایین آمده که خودرو هم ارزان شود.

-اما به هر حال افکار عمومی انتظار کاهش قیمت را از خودروسازان دارند و...

همان طور که در ابتدای صحبت هایم گفتم، مردم در خیلی از موارد حق دارند، از جمله کیفیت و خدمات پس از فروش؛ من تاکید کرده و می کنم که بدهکار مردم هستیم و به هر حال کم کاری هایی از سوی خودروسازان طی سال های گذشته صورت گرفته است؛ با این حال واقعا امکان کاهش قیمت خودرو وجود ندارد.

-حتما می دانید که یکی از انتظارات دیگر اعضای کمپین "خرید خودرو صفر ممنوع" و کلا مشتریان ایرانی، ورود خودروهای باکیفیت و ارزان خارجی به کشور است. در واقع مشتریان گمان می کنند اگر الان خودرو داخلی بخرند، بعدا که خارجی ها بیایند، متضرر خواهند شد. در این مورد نظرتان چیست؟

من قبلا هم گفته ام که پروسه ورود خودروسازان خارجی به ایران زمان بر است؛ از طرفی، این تصور که قرار است خودروهای با کیفیت و در عین حال ارزان، روانه کشور شوند نیز درست نیست.

-یعنی مردم منتظر خودرو ارزان نباشند؟

اگر منظور از خودرو ارزان، محصولات شرکت هایی مانند فولکس واگن و فیات و ... اینها است، نه، نباید منتظر بود. من فکر می کنم اگر قرار باشد شرکتی مانند فولکس به ایران بیاید، حداقل قیمت محصولاتش بین 70 تا 80 میلیون تومان خواهد بود.

در واقع نباید این طور تصور شود که می توان با پول پژو و پراید، خودروهای فولکس و فیات را خریداری کرد.

-یعنی حتی اگر خودروهای خارجی را داخلی سازی هم بکنیم، باز نمی توان آنها را با قیمت هایی مناسب، تولید و روانه بازار کرد؟

این داخلی سازی که شما می گویید، سه تا چهار سال طول خواهد کشید. از طرفی، داخلی سازی زمانی تاثیر قابل توجهی بر قیمت خودرو خواهد گذاشت که به اصطلاح عدد آن بالا باشد.

-مثلا چقدر؟

80 تا 90 درصد.

-خب فرض کنیم مردم سه چهار صبر کنند و خودرو نخرند؛ آن زمان می توان به عرضه محصولاتی با کیفیت و ارزان در بازار خودرو کشور امیدوار بود؟

خودتان بهتر می دانید که قیمت خودرو متاثر از فاکتورهای زیادی است؛ اگر همین فردا خودروساز خارجی به ایران بیاید و کارش را شروع کند، در بهترین حالت، سه تا چهار سال داخلی سازی قطعات خودروهایش طول خواهد کشید؛ حالا اگر فرض کنیم در این مدت هیچ یک از فاکتورهای اثرگذار بر قیمت خودرو روند افزایشی نداشته و ثابت بمانند، ارزان ترین خودرو خارجی که می توانیم بسازیم، زیر 28 میلیون قیمت نخواهد داشت.

-28 میلیون تومان البته برای یک خودرو با کیفیت، قیمت بدی نیست و می ارزد برایش صبر کرد، اما ثابت ماندن تورم تولید تقریبا محال است.

به هر حال همان طور که گفتم، این اتفاق در شرایطی رخ خواهد داد که به داخلی سازی 80 تا 90 درصدی برسیم و هیچ تورمی را در هیچ یک از بخش های تولید خودرو، تجربه نکنیم.

-خب این طور که می گویید، عملا خودرو 28 میلیون تومانی با کیفیت، یک رویا برای ایرانی ها است، نه؟

من بعید می دانم بتوانیم خودرویی اروپایی را با قیمتی زیر 30 میلیون تومان روانه بازار کشور بکنیم.

-اما ظاهرا قرار بود یکی محصول ارزان قیمت از رنو به نام کوئید را سال آینده به ایران بیاورید.

آن هم بعید است قیمتی زیر 30 میلیون تومان داشته باشد. همان طور که گفتم، خودروهای اروپایی با قیمت نازل به ایرانه نخواهند آمد.

-خودروهای غیر اروپایی چطور؟ امکان تولید محصولی آسیایی با قیمت زیر 30 میلیون تومان هم وجود ندارد؟

ما قرار است سه محصول از سوزوکی ژاپن را در ایران تولید کنیم که فکر می کنم یکی از آنها به نام سلریو با قیمتی زیر 30 میلیون تومان عرضه شود.

البته همان طور که در ابتدای مصاحبه گفتم، ما به زودی رسما قیمت و زمان عرضه خودروهای جدیدی را که می خواهیم به بازار کشور عرضه کنیم، اعلام خواهیم کرد.

-دلیل این کار چیست؟ می خواهید با گفتن اینکه ورود خودروهای خارجی به ایران زمان می برد و قرار نیست محصولات ارزان بیایند، مشتریان را به بازار برگردانید؟

به هر حال وقتی مردم بدانند چه خودروهایی با چه قیمت و چه زمانی روانه بازار خواهند شد، بهتر می توانند تصمیم بگیرند.

-فکر می کنید این موضوع بتواند اثر کمپین "خرید خودرو صفر ممنوع" را خنثی یا کم کند؟

نمی توانم پیش بینی خاصی در مورد آینده کمپین موردنظر کنم، اما به نظرم دوامی ندارد و سیر نزولی آن نیز شروع شده است. باز هم تاکید می کنم که ایران خودرو خود را بدهکار مردم می داند و به آن دسته از اعضا و حامیان کمپین که جزو مردم عادی به شمار می روند و نیت و هدف شان افزایش کیفیت و بهتر شدن خدمات است، احترام می گذارد.

-اما این احترام باید خود را به هر حال یک جایی نشان بدهد، نه؟

همه سعی مجموعه ایران خودرو این است که تا پایان امسال به بتواند به یک نقطه قابل قبول از رضایت مردمی برسد و من فکر می کنم خواهیم رسید.