به گزارش روز نو، رشته‌کوه‌های قره‌داغ همراه با فعالیت‌های رودخانه‌ای اهرچای و تا حدودی نیز رشته‌کوه های قوشاداغ عوامل اصلی تشکیل وضعیت مورفولوژیکی منطقه اهر است و این سرزمین‌ دارای‌ گذشته‌ای‌ دور است‌. سنگ‌ نبشته اورارتویی‌، بر دامنه کوه‌ زاغی‌ واقع‌ در شمال‌ روستای‌ سقین‌ دل‌، در نزدیکی‌ اهر و نیز بقایای‌ دژهای‌ ساسانی‌ در این‌ منطقه گواه‌ این‌ ادعاست‌.

منطقه اهر به‌ علت‌ اهمیت‌ سیاسی‌ و نظامی‌، از دیرباز مورد توجه‌ حکام‌ و امرا بوده‌ و پیشینه‌ تاریخی‌ آن‌ بابسیاری‌ از حوادث‌ تاریخی‌ آذربایجان‌ گره‌ خورده‌ است‌.

شهر اهر قبل از اسلام «اوزانلار» نام داشته و این منطقه به نام «میمد» مشهور بوده است. بعد از ظهور دین مقدس اسلام به نام اهر یا اهریچ خوانده شد که حاکم نشین قراداغ بوده است.

در سال ۲۳ هجری قمری در زمان خلیفه دوم، قوای اسلام به فرماندهی بکربن عبدالله به این منطقه دست یافتند.

در شهرستان اهر، جاذبه‌های طبیعی و تاریخی با اهمیتی را می‌توان دید، به همین سبب این شهرستان در صنعت گردشگری نیز ایفاگر نقش قابل توجهی است. جنگل‌های زیبای ارسباران، چشمه‌های آب معدنی گازدار عربشاه، آب معدنی مشک عنبر و آب معدنی آبریس همراه با سایر عوامل طبیعی از جمله دشت اهر و تالاب‌ها و ارتفاعات منطقه؛ چشم‌انداز زیبایی از طبیعت شهرستان اهر را به نمایش می‌گذارند.

‌آثار تاریخی و نقاط دیدنی اهر

بقعه شیخ شهاب الدین اهری

این بقعه در پارک شیخ شهاب الدین قرار گرفته و آرامگاه شیخ شهاب الدین محمد اهری – عارف بزرگ قرن هفتم هجری- است. این بنای تاریخی با معماری اسلامی نشانگر ذوق هنر مردم این دیار در روزگار گذشته می باشد. تاریخچه این بقعه به عصر شاه عباس اول می‌رسد ولی قدمت بعضی از قسمت های آن از جمله حصار سنگی مقبره و درب شرقی به قبل از دوره صفویه (دوره ایلخانی)مربوط می شود. این بقعه دارای 1497 مترمربع بوده و ساختمانی مشتمل بر خانقاه، مسجد، ایوانی بلند، مناره ها و غرفه‌های متعدد است از سال 1374 ه.ش. از قسمت خانقاه این بنا، بنا به عرفانی بودن بنا، بعنوان موزه ادب و عرفان شیخ شهاب الدین اهری استفاده می‌شود که در سطح کشور در نوع خود اولین موزه بوده و در حال حاضر شامل سه سالن و یک صحن است. در سالن‌ها، اشیای عرفانی از قرن 157 ه.ق. و در صحن سنگ مزارهای قرن 1511 ه.ق. به نمایش گذاشته شده است.

مسجد جامع اهر

این مسجد با 21 گنبد و با طاق‌های آجری و ستون‌های عریض و استوار یادگاری از دوران سلجوقیان و اتابکان آذربایجان است.

خانه دکتر قاسم اهری

‌این خانه واقع در خیابان حزب الله از قدیمی‌ترین خانه های موجود در اهر می باشد. این بنا دارای سرسرا و اتاق‌های متعدد است. زیباترین قسمت بنا نورگیرها و تزئینات داخل آن است‌ و در سال‌های اخیر قسمت‌هایی از بنا آسیب دیده است که بوسیله سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان در دست مرمت و استحکام بخشی است و در سال 84 پارکی به نام پارک دکتر قاسم اهری در مقابل این بنا توسط شهرداری اهر احداث شده و مورد بهره برداری است.

سد ستارخان اهر

‌این سد در 15 کیلومتری جاده اهر- ورزقان واقع شده است. این سد اخیرا به زیستگاه پرندگان مهاجر تبدیل شده که در تابستان مرغابی‌، لک‌لک و مرغ ماهی خوار و در فصل زمستان انواع مختلف پرندگان آبزی سیاحان بسیاری را به این منطقه می‌کشاند. همچنین امکان صید انواع ماهی در آب‌های این سد و فضای سبز اطرف ان موجب شده تا این محل به تفرجگاهی برای خانواده‌ها و جوانان گردد.

کاروانسرای شاه عباسی

‌این کاروانسرا با اطاق‌های آجری و معماری زیبا در مسیر جاده اهر-تبریز و گردنه گویجه بیل واقع شده و دارای یک سالن بزرگ و غرفه‌های متعدد بوده و منصوب به دوره صفویه است.

بازار سرپوشیده اهر

این بازار از طاق های آجری ساخته شده و در زمان حکمران ارسباران(رشیدالملک) مرمت و بازسازی شده و دارای راسته بازار بازار نصیربیک و بازار جعفرقلی خان و بازار کفاشان است. این بنا دارای حمامی بوده که در زمان‌های قدیم از بین رفته ‌است و اکنون محوطه آن دیده می‌شود. بازار اهر دارای تزئینات گچبری است و این تزئینات در کمتر بازاری قابل مشاهده است. بازار دارای شاخه های متعددی بوده، راسته بازار، بازار کفاشان و بازار نصیر بیگ قسمتی از بازار‌های قدیمی اهر است که به شکل و شیوه قدیمی خود پا بر جاست.

جنگل طبیعی انداب (پارک جنگلی فندقلو)

‌این جنگل در 25 کیلومتری اهر- مشگین شهر بر فراز کوههای سرسبز روستای انداب قدیم واقع شده که بیشتر پوشش گیاهی آن درختان فندق است.

جنگل طبیعی تنباکولو

این جنگل در بخش هوراند واقع شده و به عنوان یکی از مناطق جنگلی ارزشمند رویشگاه گونه‌های متنوع گیاهی و یکی از جاذبه‌های مهم گردشگری شهرستان به شمار می‌آید که سالانه پذیرای هزاران گردشگر است، اشاره کرد.