نخستین همایش بیت‌کوین ایران را شرکت‌های لیون کامپیوتر، پیمنت ۲۴ و صرافی آنلاین ستاره سهیل برگزار کرد. آرش سروری نیز به عنوان دبیر راهبردی اجرایی و مجری این رویداد حضور داشت و میزبانی را به عهده گرفته بود. این گردهمایی با استقبال زیادی مواجه شد و صف طولانی خواستاران ورود به این همایش، زمان شروع رویداد را یک ساعت به تأخیر انداختند. انتهای رویداد نیز ۲۵ مهرماه به صورت غیررسمی روز بیت‌کوین اعلام شد. سخنران‌ها هرکدام درباره بخشی از دانش بیت‌کوین صحبت کردند و تجربیات خود را به اشتراک گذاشتند. با این حال، همه آنها یک ویژگی مشترک داشتند: همه موافق جریان ورود بیت‌کوین به بازار بودند.

بیت‌کوین، پاسخی برای تغییر نظام مالی دنیا

رضا قربانی، مدیرعامل شبکه راه پرداخت نخستین سخنران این همایش بود که بعد از خیر مقدم آرش سروری دبیر راهبردی اولین همایش بیت‌کوین و ارزهای دیجیتالی ایران، کارش را شروع کرد. به اعتقاد او برخی به اشتباه بیت‌کوین را با گولدکوئست و شبکه‌های هرمی یکی گرفته‌اند. او در توضیح این مسئله گفت: «سال‌ها پیش مرد جوانی با نام راس اولبری ایده دنیای خلافکارانه‌ای به عنوان جاده ابریشم را پایه‌گذاری کرد که بستر تعامل خلافکاران در وب تاریک بود. در آن شبکه از بیت‌کوین به عنوان ارز رایج استفاده می شد و بنابراین بسیاری تا مدت‌ها تصور می‌کردند بیت‌کوین پول رایج خلافکاران است.»

قربانی دو راه پیش روی همه گذاشت. نخست آنکه تصور کنیم بیت‌کوین نوعی توطئه است اما نگاه دوم بیت‌کوین را یک روند نو در تاریخ اقتصادی می‌داند که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. این همه در حالی اتفاق می‌افتد که از انتشار نخستین مقاله ساتوشی ناکاموتو ۱۰ سال هم نمی‌گذرد. مدیرعامل شبکه رسانه‌ای راه پرداخت ریشه این تغییرات از دهه نخست قرن شروع شد. پس از بحران مالی سال ۲۰۰۷ بسیاری تلاش کردند نظام مالی دنیا را تغییر دهند و از دل این نوآوری‌ها ارزهای رمزنگاری شده بیرون آمد.

او در انتهای گفته‌های خود گفت: «بیت‌کوین، ارزهای رمزنگاری شده و بلاکچین نه‌تنها برای ما بلکه برای تمام دنیا گنگ است. کریس اسکینر نویسنده کتاب بانک دیجیتال نقل‌قول معروفی دارد که می‌گوید بلاکچین امروز مثل اینترنت قبل از خلق موتورهای جست‌وجو است. چگونه می‌توان مفهوم اینترنت را به کسی توضیح داد زمانی که هنوز موتور جست‌وجوگری طراحی نشده است؟ پس کسانی که امروز به دنبال بیت‌کوین یا ارزهای رمزنگاری شده هستند، پیشروهای این حوزه محسوب می‌شوند.»

بیت‌کوین چه هست و چه نیست؟

سهیل شهیدی، بنیان‌گذار پیمنت ۲۴ و مدیر صرافی آنلاین ستاره سهیل از برگزارکنندگان برنامه بود. او در سخنرانی خود مفاهیم بلاکچین و ارزهای مجازی را به صورت مقدماتی توضیح داد. از بلاکچین گفت که یک دفتر بزرگ حسابداری است و تمام تراکنش‌ها که به صورت همتابه‌همتا در فضای مجازی انجام می‌شود در آن به ثبت می‌رسد. او درباره طرز کار بلاکچین توضیح داد: «ابتدا یک شخص درخواست تراکنش صادر می‌کند و درخواست او بین همه دستگاه‌ها که نود نام دارد، پخش می‌شود. هرکدام از این نودها صحت تراکنش‌ها را اعتبارسنجی می‌کنند. تراکنش انجام می‌شود، بلاک به مرور تجمیع می‌شود و در نهایت به زنجیره بلوک اضافه می‌شود. این تراکنش پس از انجام دیگر قابل تغییر و قابل حذف از شبکه نیست.»

به گفته شهیدی بیت‌کوین نیز به زبان ساده یک شبکه مالی آنلاین است که ارز مخصوص خود را دارد. فاقد مرکزیت است و توسط کسی اداره نمی‌شود. همچنین هیچ کشوری مالکیت بیت‌کوین را به عهده ندارد. اما خالق آن اعلام کرده است این ارز، به طور محدود ارائه می‌شود و بیشتر از ۲۱ میلیون واحد از آن وجود نخواهد داشت. درنتیجه طبق پیش‌بینی‌ها این ارزها تا سال ۲۱۴۰ به پایان می‌رسد و از دلایل افزایش ارزش روزافزون آن همین محدود بودن است.

این ارز مجازی را می‌توان از طریق روش‌های رقابتی یا ماین کردن (معدن‌کاوی) به دست آورد یا از طریق صرافی‌های آنلاین آن را مانند ارزهای رایج خریداری کرد. به سه روش هم می‌توان آن را نگهداری کرد: با نرم‌افزار مخصوص بیت‌کوین، با کیف پول‌های آنلاین و کیف پول سخت‌افزاری که دو نمونه از آنها در بازار وجود دارد و گفته می‌شود امن‌ترین راه برای نگهداری از بیت‌کوین هستند.

شهیدی در آماری که از میزان تبادلات بیت‌کوین در کشورهای مختلف اعلام کرد، گفت: «بنا بر آمارها، بیشترین بیت‌کوین‌ها در کشور روسیه معامله می‌شود. بعد از آن آمریکا، انگلستان، نیجریه و چین هستند. با این همه آمریکا بیشترین حجم بیت‌کوین را در کشور خود دارد. شاید بد نباشد بدانید در ۲۴ ساعت گذشته بالغ بر دو میلیون بیت‌کوین در دنیا معامله شده است. در نتیجه می‌توان گفت آینده بیت‌کوین روشن است. گفته می‌شود تا اواخر ۲۰۱۷ قیمت هر واحد آن از قیمت فعلی که بیش از ۵هزار دلار است به بیش از ۱۰ هزار دلار برسد. چراکه سادگی معامله و دسترسی آسان باعث شده این ارز محبوب شود.»

رشد بیت‌کوین به قدری سریع و زیاد بوده است که ۲۸ تیر ۸۹ ارزش آن ۶ سنت اعلام شده بود و هفت سال بعد یعنی ۲۴ مهر ۹۶ ارزش بیت‌کوین ۵۶۴۰ دلار با چهار میلیون درصد رشد اعلام شد. در حال حاضر کمپانی‌های بزرگی مانند وردپرس، اسپاتیفای، ویکی پدیا و میکروسافت از بیت‌کوین استفاده می‌کنند و خبرهایی هم درباره ورود آمازون به این عرصه وجود دارد.

اما در ایران وضعیت چگونه است؟ تحلیل شهیدی این بود: «بیت‌کوین فرصت بسیار خوبی برای ارتباط بین‌الملل در دوران تحریم به وجود می‌آورد. افراد زیادی هستند که برای دریافت ویزا و مستر و پی‌پال مشکل دارند. بیت‌کوین کار را برای آنها آسان می‌کند. همچنین از آنجایی که به هیچ کشوری متصل نیست، رخدادهای سیاسی در ارزش آن نقشی ندارد.»

آموزش مقدماتی ماینری به زبان ساده

محمدرضا ناطقی، مسئول فنی ماینینگ لیون کامپیوتر سخنران بعدی بود که درباره استخراج ارزهای رمزنگاری شده صحبت کرد. به گفته اولین بیت‌کوین توسط یک ماینر استخراج شد. ماینرها درست مانند معدنچیان واقعی باید با ابزار خاص خود به معدن ارز بروند و از دنیای دیجیتال ارزها را بیرون بکشند. او درباره این ابزار گفت: «دو راه کلی داریم. ساده‌ترین راه منطقی این است که از کارت گرافیک استفاده کنیم. این کارت گرافیکدر هر لپ‌تاپ و کامپیوتری پیدا می‌شود و انواع مختلف دارد. با این حال اگر ماینری بخواهد حرفه‌ای کار کند و سود خوبی به دست بیاورد؛ به جای اینکه از یک کارت گرافیک استفاده کند، سعی می‌کند چند تا از آنها را کنار هم بچیند تا کاربری بهتری به دست بیاورد.»

با جمع شدن کارت‌های گرافیک، ماینری تبدیل به فارم یا مزرعه استخراج می‌شود. در یک مزرعه چیزی نزدیک به هزار تا دوهزار کارت گرافیگ وجود دارد. اما نگهداری آنها اهمیت زیادی دارد و باید از خنک‌کننده‌های قوی استفاده کرد تا ارزهای استخراج شده و دستگاه‌ها سالم بمانند.

ناطقی درباره سودآوری این حرفه گفت: «سودآوری ماینری با عرضه و تقاضای بازار مشخص می‌شود و تا امروز سیر رو به رشدی داشته است. ولی به صورت میانگین بین ۷ تا ۱۲ درصد سود دارد. در ایران صرافی‌هایی هستند که می‌توانند استحراج‌ها را تبدیل به ارز و پول کنند. علاقه‌مندان به ماینری با ۶ تا ۸ کارت گرافیک می‌توانند کار خود را شروع کنند که ۹ تا ۱۰ میلیون تومان سرمایه اولیه می‌خواهد.»

نگهداری از ارز، مهمتر از استخراج

امیرحسین حاجی، ماینر حرفه‌ای نیز در ادامه صحبت‌های ناطقی سخنرانی خود را به ماینری اختصاص داد. او گفت:‌ «اکنون همه می‌پرسند آیا هنوز هم می‌شود به سودهای کلان رسید یا دیگر دیر شده است؟ باید در پاسخ گفت هیچ‌وقت دیر نیست. ۱۰ ماه پیش یعنی ابتدای سال ۲۰۱۷ ارزش هر بیت‌کوین یک هزار دلار بود و اکنون پنج برابر شده است! اگر ما تنها ۱۰ درصد از سرمایه خود را ۱۰ ماه پیش روی بیت‌کوین سرمایه‌گذاری کرده بودیم چه سرمایه‌ای داشتیم؟ موفقیت در این کار تضمین شده است، به شرطی که جوانب را بسنجید و بدانید چه میزان باید بخرید و چه زمانی آن را بفروشید.»